Ngày vía Thần Tài (mùng 10 tháng Giêng) được cho là ngày đặc biệt quan trọng, nhất là với những người kinh doanh bởi theo tín ngưỡng dân gian, Thần Tài mang lại tiền bạc hay của cải cho mỗi gia đình.
Theo tín ngưỡng dân gian, Thần Tài mang lại tiền bạc hay của cải cho mỗi gia đình, nên mỗi gia đình, đặc biệt là những nhà kinh doanh đều có bàn thờ Thần Tài, đốt nhang nghi ngút để cầu xin Thần Tài cho mua may bán đắt, đem lại nhiều tiền bạc sung túc. Tuy nhiên, ít người biết sự tích ngày vía Thần Tài. Trên thực tế, sự tích Thần Tài được lưu truyền ở nhiều quốc gia.
Sự tích Thần tài
Thần Tài mang lại tiền bạc hay của cải cho mỗi gia đình.
Tương truyền, Thần Tài có nguồn gốc đầu tiên ở Trung Quốc. Theo truyền thuyết xưa, có một người lái buôn Trung Hoa tên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp Thủy Thần, được Thủy Thần cho một người gia nhân tên là Như Nguyện. Âu Minh đem Như Nguyện về nuôi ở trong nhà, từ đó công việc làm ăn của Âu Minh mỗi ngày một phát đạt.
Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, trong ngày Tết Âu Minh đánh Như Nguyện. Như Nguyện quá sợ hãi bèn chui vào đống rác và biến mất. Từ đó Âu Minh làm ăn thua lỗ, chẳng mấy chốc nghèo xác nghèo xơ.
Người ta cho rằng, Như Nguyện là Thần Tài và lập bàn thờ. Theo điển tích này, trong 3 ngày Tết có tục kiêng quét nhà, hót rác vì sợ làm mất Thần Tài ẩn trong đống rác.
Trong đời sống tâm linh của người Việt, Thần Tài là một dạng thổ thần kiểu Thần Đất (Thổ Địa), vị thần hộ mệnh của xóm làng, cai quản đất đai, phù hộ con người và gia súc trong xóm làng.
Khi những người dân Việt đi khai hoang, bước đầu họ gặp nhiều khó khăn và ý niệm về các vị thần hình thành từ đó làm chỗ dựa tâm linh của họ trên con đường mưu sinh. Thần Đất là vị thần bảo hộ cây trái, hoa màu thể hiện tính nông nghiệp và là vị thần trông coi tiền tài, vàng bạc.
Với Ấn Độ, Thần Tài nguyên là Bố Đại La Hán, còn gọi là Nhân Yết Đà Tôn Giả (là một trong thập bát La Hán). Ông là người chuyên bắt rắn, mang túi vải to trên lưng vào rừng bắt rắn độc, nhổ bỏ răng độc rồi thả rắn đi. Do đó có tượng Thần Tài đứng có mang túi to, hai tay đưa thẳng lên trời cười thoải mái, tượng trưng cho sự may mắn, thành công.
Ngày vía Thần Tài
Ảnh minh họa
Vào ngày mùng 10 tháng Giêng hằng năm, mọi nhà lại nô nức sắm sửa lễ vật cúng vía Thần tài. Bàn thờ Thần tài (đi kèm với Ông Địa) là một chiếc khám nhỏ, sơn son thếp vàng. Trên bàn thờ nhất định phải có tượng Thần tài, Ông Địa bằng sứ để thờ.
Cúng Thần tài để trả lễ khi gặp vận hên, tài lộc. Đồ cúng thường là các món ăn ngon như lợn, vịt quay, gà, hoa quả, nước uống hằng ngày... Dân gian truyền miệng rằng, Thần tài rất thích món Cua biển và heo quay, chuối chín vàng. Vậy nên, thống thường các gia chủ thường đốt hương mỗi sáng từ 6h-7h và chiều tối từ 6h-7h, mỗi lần 5 cây nhang vào ngày cúng.
Ngoài ra còn cần hũ gạo, muối, nước; lọ hoa; bát nhang; đĩa bày trái cây và khay 5 chén nước.
Tại sao người Việt Nam lại chọn “mua vàng” để đón vía thần Tài?
Biển người xếp hàng mua vàng ngày Thần tài tại Hà Nội năm 2015. Ảnh: Vietnamnet.vn
Theo quan niệm từ xưa, ngày 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, mọi người đặc biệt là các gia đình kinh doanh, làm ăn, buôn bán thường mua đồ cúng để cúng Thần Tài. Thậm chí, nhiều người còn đi mua vàng đúng ngày vía Thần Tài bay về trời để cầu mong may mắn, tài lộc trong suốt một năm, theo VTC.vn.
Cảnh khách hàng xếp hàng "rồng rắn" chờ đợi mua nhẫn, vàng miếng, vàng trang sức... không còn hiếm thấy. Có người chờ đợi cả tiếng đồng hồ nhưng ai nấy đều vui vẻ, bởi quan niệm mua vàng có thể đưa lại tài lộc cho cả năm.
Đi mua vàng ngày vía Thần Tài phải chú ý chọn cửa hàng có uy tín, đảm bảo chất lượng. Khách hàng thường mua nhẫn tròn trơn 0,5-2 chỉ, nên chọn loại ép vỉ. Nếu mua nhẫn tròn trơn không ép vỉ khó xác định được chất lượng. Bởi nhẫn tròn trơn gia công do những cơ sở nhỏ lẻ sản xuất, không có đủ máy móc, công nghệ hiện đại nên có thể không đảm bảo đủ tuổi hay còn gọi là vàng non.
Còn với vàng miếng nên yêu cầu xuất hóa đơn tài chính, ghi rõ seri miếng vàng loại 0,5 chỉ hoặc 1 lượng. Người làm kinh doanh thờ thần Tài nên làm lễ ở nơi kinh doanh chứ không nên làm ở đình, chùa.
Người không kinh doanh có thể cúng ở nhà hay đình chùa đều được, vì bản thân "thổ địa" thờ tại nhà cũng kiêm chức năng của thần Tài.