Phụ Nữ Today

Biết đủ thường thấy an vui, không than vất vả thì nhân sinh luôn hạnh phúc

<img class="alignnone wp-image-39039" data-attachment-id="39039" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-287" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=700&h=366?w=700" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=700&h=366?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=700&h=366" data-orig-size="700,366" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/biet-du-thuong-thay-an-vui-khong-than-vat-va-thi-nhan-sinh-luon-hanh-phuc/image-287/" height="366" sizes="(max-width: 700px) 100vw, 700px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=700&h=366" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg 700w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=150&h=78 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-287.jpg?w=300&h=157 300w" width="700" />
Đời người cho dù đau khổ hay hạnh phúc, nhưng chỉ cần đứng ở góc độ cảm ân, ôm giữ tâm thái biết đủ và biết trân quý những gì mình đang có, thì hết thảy những gì nhìn thấy được mỗi ngày đều sẽ là cảnh vật tươi đẹp.
Điều ấy nói nên rằng, chúng ta hãy ôm giữ một trái tim cảm ân và thỏa mãn mọi lúc mọi nơi.
Làm theo lời dạy, bỏ đi bản tính keo kiệt tham lam
Một ngày nọ, khi Đức Phật đang thuyết Pháp ở tịnh xá Trúc Lâm ngoại thành Vương Xá thì bỗng bên ngoài có tiếng ồn ào vọng lại. Đức Phật nói với tôn giả A Nan: “Con hãy ra ngoài xem thử âm thanh ấy là vì duyên cớ gì?”. A Nan bước ra ngoài, thấy một ông lão lưng đã còng, tay chống gậy, miệng không ngừng yêu cầu người gác cổng cho phép ông vào gặp Đức Phật, cho dù chỉ được đứng nhìn từ xa ông cũng mãn nguyện rồi.
Người gác cổng nói: “Đức Phật hiện đang giảng Pháp, tôi thấy lão tiền bối nay đã lãng tai, e rằng sẽ không nghe hiểu lời giảng của tôn sư. Hơn nữa lúc này vào trong không tiện, thể nào cũng khiến mọi người xáo động”. Ông lão nói: “Tuổi tác của lão đã lớn như vậy rồi, hôm nay nếu không được trông thấy Đức Phật, sau này e rằng thật khó có được cơ hội nữa. Mong cậu hãy để cho lão vào nhìn mặt Đức Phật một lần này thôi, được không?”. Tuy vậy, người gác cổng vẫn không chịu cho ông lão vào.
Tôn giả An Nan nghe xong, bèn vào thưa với Đức Phật. Đức Phật từ bi nói: “Mau mau dìu ông lão vào”.
Tôn giả A Nan cung kính dìu ông lão đến trước chỗ Đức Phật ngồi. Ông lão được diện kiến Phật nên rất lấy làm vui mừng, nước mắt chảy dài khắp cả khuôn mặt, không ngừng bái lạy Phật Đà. Đức Phật nói: “Ông lão, ông năm nay đã bao nhiêu tuổi rồi?”. Bàn tay ông lão run run giơ ra hai ngón, nói: “Đã 200 tuổi rồi”.
<img class="alignnone wp-image-39041" data-attachment-id="39041" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-288" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=1600&h=1106?w=700" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=1600&h=1106?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=1600&h=1106" data-orig-size="1600,1106" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/biet-du-thuong-thay-an-vui-khong-than-vat-va-thi-nhan-sinh-luon-hanh-phuc/image-288/" height="1106" sizes="(max-width: 1600px) 100vw, 1600px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=1600&h=1106" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg 1600w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=150&h=104 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=300&h=207 300w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-288.jpg?w=768&h=531 768w" width="1600" />
Ông lão được diện kiến Phật nên rất lấy làm vui mừng… (Ảnh: youtube.com)
Đức Phật nói: “Ông đã lớn tuổi như vậy, hôm nay đến tìm ta có chuyện gì?”.
Ông lão nói: “Thưa Đức Phật, không biết lão đây rốt cuộc đã tạo nên ác nghiệp gì, cớ chi lại để tôi sống lâu như vậy? Ngay từ khi còn nhỏ cho đến tận bây giờ, lão đây vẫn luôn sống cuộc sống khổ cực và chịu đủ mọi thống khổ giày vò. Lão thật sự muốn được giải thoát, nhưng sinh tử là chuyện lớn như vậy, lão đây không thể tự mình cải biến được. Xin Đức Phật cho biết, vì sao cuộc đời lão lại nghèo khổ, trắc trở đến như vậy?”.
Đức Phật nói: “Hết thảy đều là nhân duyên. Đời trước, ông từ khi sinh ra đã là người giàu có, nhưng lại xem tiền của như tính mạng vậy. Những lúc có người nghèo khổ đến xin được giúp đỡ, ông lại tỏ ra keo kiệt. Vậy nên, một đời này của ông tuy rất trường thọ, nhưng cuộc sống lại chịu đủ các loại giày vò”.
Ông lão nghe xong, rất hổ thẹn nói rằng: “Hóa ra, đời trước lão đây sống rất hà tiện tham lam, vậy nên một đời này mới nghèo khổ lận đận như vậy! Lão đây kính mong Ngài có thể thu nhận lão làm đệ tử, để lão đây cố gắng sám hối, tu hành đến hết đời này. Đời sau ngay từ lúc còn trẻ có thể nghe được Phật Pháp”.
Đức Phật nói: “Tu hành đương nhiên không phân già trẻ, người trẻ có thể tu hành, người già cũng có thể tu hành được như vậy. Bắt đầu từ bây giờ, ông hãy phát nguyện trừ bỏ đi cái tâm tham lam hà tiện, bồi dưỡng tâm hỉ xả, gắng sức quảng kết thiện duyên”.
Ông lão nói: “Thưa Phật Đà, lão đây nhất định sẽ làm theo lời dạy”.
Thế là, Đức Phật bèn cho ông lão 200 tuổi xuất gia, thu nhận ông làm đồ đệ.
Biết đủ thường thấy an vui, đời người luôn hạnh phúc
Câu chuyện trên quả thật khiến chúng ta suy ngẫm: Một người dù có sống lâu đến nhường nào, thì ngày tháng liệu sẽ thoải mái chăng? Không hẳn như vậy! Hết thảy phiền não đều do tham sân si dẫn khởi mà nên. Ví như trong xã hội xảy ra những vụ cướp giật, bắt cóc, vì sao người ta lại làm điều xấu? Phần lớn đều là bởi chữ: “Tham”.
Kỳ thật, con người ta sống trên đời, mỗi bữa chỉ cần một, hai bát cơm là đủ; tấm thân này chỉ cần mấy thước vải là có thể chịu được cái giá lạnh của mùa đông; một chiếc giường con cũng đủ cho ta ngủ giấc ngon lành. Vậy nên, chỉ cần chăm chỉ nỗ lực, mỗi người đều có thể sống vui vẻ, hà tất phải đi cướp đi giật làm gì?
Tôi thường hay nói với chính mình rằng: “Trừng phạt lớn nhất của đời người là sự hối hận”. Nếu như một đời người chưa từng làm chuyện gì khiến bản thân phải ân hận sâu sắc, thì đó thật sự là người hạnh phúc nhất thế gian. Trái lại, nếu như tâm niệm không giữ được vững vàng, khi cái tâm tham, sân khởi lên mà làm việc sai lầm, lúc đó dù có hối hận thì cũng đã muộn rồi.
<img class="alignnone wp-image-39040" data-attachment-id="39040" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-289" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=810&h=540?w=700" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=810&h=540?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=810&h=540" data-orig-size="810,540" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/biet-du-thuong-thay-an-vui-khong-than-vat-va-thi-nhan-sinh-luon-hanh-phuc/image-289/" height="540" sizes="(max-width: 810px) 100vw, 810px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=810&h=540" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg 810w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=150&h=100 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=300&h=200 300w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-289.jpg?w=768&h=512 768w" width="810" />
Người biết đủ thường thấy an vui, hạnh phúc. (Ảnh: pixabay.com)
Không than vất vả, mà chỉ có hạnh phúc
Chúng ta đến thế gian này hẳn đều có cảm giác bản thân mang theo sứ mệnh nào đó. Nên là sống để làm việc, đừng nên làm việc để sống. Sống để làm việc, là sự phó xuất vì mọi người; còn như làm việc để sống, ta sẽ cảm thấy đời người quả thật rất bất đắc dĩ! Có rất nhiều người mới làm việc chưa được mấy năm, thì đã cảm thấy mệt mỏi chán nản với công việc, thường hay than mệt, than vất vả. Nhưng trong thế giới của những người sống và phó xuất vì người khác, thì không có hai chữ “vất vả” này, mà chỉ có “hạnh phúc”.
Những người luôn hành thiện, dù phải làm việc nhiều bao nhiêu họ đều cam tâm tình nguyện tập trung tinh thần vào trong đó. Vậy nên, họ không bao giờ nghĩ mình vất vả, mà chỉ thấy hạnh phúc! Khi họ nghe thấy ai đó nói về mình, cũng đều sẽ mỉm cười đáp lại rằng: “Cuộc đời tôi thật ý nghĩa!”. Đây chính là đời người sống vì làm việc. Nếu như là vì cuộc sống mà đành phải vất vả bôn ba, thì khi còn chưa bắt đầu đã cảm thấy rất mệt rồi.
Một người nếu như có trái tim cảm ân, thì sẽ biết được hồi báo; trong lòng có tình yêu, thì sẽ tạo phúc cho mọi người. Sống trong một xã hội và đời người như vậy, có phải là rất mỹ mãn hay không?
Theo Phật Đệ Tử Văn Khố
Thuận An biên dịch
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

Biết đủ thường thấy an vui, không than vất vả thì nhân sinh luôn hạnh phúc

Đời người cho dù đau khổ hay hạnh phúc, nhưng chỉ cần đứng ở góc độ cảm ân, ôm giữ tâm thái biết đủ và biết trân quý những gì mình đang có,...

Quan ngại nguồn vốn đổ quá nhiều vào bất động sản

<div><img class="ff-og-image-inserted" src="https://vneconomy.mediacdn.vn/thumb_w/600/2018/7/3/20180703145739-1530609588747692906691-270-0-1394-2000-crop-15306095982201685961434.jpg" /></div>
Ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh rằng Việt Nam đang đứng trước nguy cơ nhập siêu trầm trọng hơn từ Trung Quốc còn ông Tomaso Andreatta quan ngại nguồn vốn đang đổ quá nhiều vào bất động sản. 
Chiều 3/7, ông Vũ Tiến Lộc Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và ông Tomaso Andreatta, Đồng Chủ tịch Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) đã có buổi trao đổi với báo chí về VBF giữa kỳ 2018.
VBF giữa kỳ sẽ diễn ra sáng 4/7 với chủ đề "Liên kết doanh nghiệp trong nước và nước ngoài – hợp tác hướng tới lợi ích chung". Diễn đàn sẽ tập trung vào 3 phiên thảo luận chính, gồm: tiến tới chuỗi giá trị, giải quyết những thách thức về công nghệ, tăng trưởng tài chính bền vững.
Chủ đề nói trên, theo Chủ tịch VCCI thì "không mới một tí nào". Những hình ảnh như doanh nghiệp trong nước cô đơn, không lớn được, không "kết hôn" được với FDI, rồi thì FDI như ốc đảo… đã được nói đến rất nhiều, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
"Sẽ có nhiều vấn đề được nhắc đi nhắc lại, chẳng hạn như quy định số giờ làm thêm tối đa, mà muốn xử lý căn bản thì phải sửa Bộ Luật Lao động, rồi sự chồng chéo trong hệ thống văn bản pháp luật. Nhưng tôi cho rằng sự thiếu minh bạch trong hệ thống pháp luật và sự thiếu nhất quán trong quá trình thực thi đang là vấn đề lớn nhất trong môi trường kinh doanh hiện nay", ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.
Trao đổi với báo chí, Chủ tịch VCCI cũng cho biết ông vừa trở về từ hội nghị thu hút đầu tư vào Thái Nguyên và được biết Tập đoàn Samsung sẽ đưa 200 nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam để xây dựng cơ sở cung cấp linh kiện cho Samsung. "Tôi thấy vừa vui vừa buồn. Vui vì ta có cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài phát triển, nhưng buồn vì giá như không phải 200 doanh nghiệp ngoại mà là 200 doanh nghiệp Việt thì tuyệt vời biết bao nhiêu", Chủ tịch VCCI chia sẻ.
Trao đổi với báo chí tại buổi họp báo, ông Tomaso Andreatta, Phó chủ tịch Phòng Thương mại Châu Âu, Đồng Chủ tịch VBF nhận định, năm 2018 là một năm tốt đẹp cho nền kinh tế Việt Nam đang trên đà tăng trưởng nhanh nhờ đẩy mạnh xuất khẩu và duy trì được nguồn đầu tư ổn định từ bên ngoài. "Chính phủ xứng đáng được tín nhiệm vì sự ổn định về kinh tế và kiềm chế nợ công", vị đồng Chủ tịch VBF nhìn nhận.      
Tuy nhiên, theo ông  Tomaso Andreatta còn nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến xu hướng này. Đó là khả năng xảy ra việc vỡ "bong bóng" bất động sản và gây hậu quả lên hệ thống ngân hàng, và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Đặc biệt, xu hướng bảo hộ ngày càng tăng của nhiều quốc gia và khu vực kinh tế sẽ khiến nền kinh tế Việt Nam với độ mở cao bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi các cuộc chiến tranh thương mại… Trong bối cảnh đó, liên kết giữa FDI và doanh nghiệp trong nước là vấn đề sống còn để cả hai bên cùng tồn tại và phát triển. 
Cùng bày tỏ quan tâm về vấn đề thương mại, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng những biện pháp bảo hộ-trả đũa qua lại nhau giữa các nền kinh tế lớn, đặc biệt là giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, nếu trở thành hiện thực có thể ảnh hưởng tới thương mại và đầu tư của Việt Nam theo những chiều hướng rất khác nhau, đặc biệt trong lâu dài, và đó là nhân tố mới so với trước đây.
Ở chiều tích cực, Chủ tịch VCCI nhận định, cũng như nhiều nước khác, Việt Nam có thể tận dụng được cơ hội thị trường ở Hoa Kỳ khi hàng hóa cùng loại của Trung Quốc bị áp thuế cao. Cũng như vậy, mặc dù nhiều loại hàng hóa mà Trung Quốc dự kiến áp thuế cao đối với Hoa Kỳ không phải là thế mạnh của Việt Nam nhưng cũng không loại trừ khả năng một số hàng hóa Việt Nam có thể tận dụng thị trường. Căng thẳng về đầu tư Mỹ-Trung cũng có thể là cơ hội cho Việt Nam trong thu hút thêm đầu tư từ Hoa Kỳ.
Còn ở chiều tiêu cực, hàng hóa Trung Quốc khó vào thị trường Hoa Kỳ sẽ chuyển hướng sang các thị trường khác, Việt Nam đứng trước nguy cơ nhập siêu trầm trọng hơn từ Trung Quốc, thị trường nội địa và cạnh tranh trên thị trường nội địa có thể sẽ phức tạp hơn nhiều. Ngoài ra, trường hợp một phần hàng hóa lẽ ra xuất khẩu buộc phải tiêu dùng trong nội địa Trung Quốc, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này có thể sẽ khó khăn hơn (đặc biệt rủi ro khi kim ngạch xuất khẩu vào Trung Quốc của Việt Nam 6 tháng đầu năm tăng 30% so với cùng kỳ 2017), ông Lộc nhấn mạnh.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về ảnh hưởng của diễn biến tỷ giá gần đây đến các doanh nghiệp, ông Tomaso Andreatta cho biết là ông hài lòng với sự giảm giá của VND và sự giảm giá này không ảnh hưởng gì đến hoạt động của các doanh nghiệp.
Hiện nay VND đang được định giá mạnh, nếu giảm giá một chút thì cũng tốt, nhà đầu tư ngoại nhận định.
Liên quan đến nhận định vốn đang được đổ quá nhiều vào bất động sản, ông Tomaso Andreatta phân tích, đây là kênh đầu tư có thể lãi nhanh nhưng cũng có thể lỗ rất nhiều khi thị trường sụt giảm. Theo nhà đầu tư ngoại này thì thay vì tập trung quá nhiều vào bất động sản thì nên đầu tư vào các ngành khác, như dịch vụ chẳng hạn.
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

Quan ngại nguồn vốn đổ quá nhiều vào bất động sản

Ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh rằng Việt Nam đang đứng trước nguy cơ nhập siêu trầm trọng hơn từ Trung Quốc còn ông Tomaso Andreatta quan ngại n...

Mấy cảm nhận về sự khác biệt giữa giáo dục miền Nam và giáo dục miền Bắc

Hình thành trong những năm chiến tranh và để phục vụ chiến tranh, nền giáo dục miền Bắc – trong khi tự nhận là một nền giáo dục cách mạng – lại mang đặc điểm rõ nhất là sự phi chuẩn. Nền giáo dục này được làm một cách duy ý chí, bỏ qua khá nhiều những yêu cầu của mọi nền giáo dục từ xưa tới nay phải theo. Tính phi chuẩn này bộc lộ rõ nhất trong quan niệm về mục đích ý nghĩa của giáo dục và cách tổ chức bộ máy giáo dục.
Về tất cả các phương diện cơ bản nói trên, giáo dục miền Nam được làm ngược với giáo dục miền Bắc. Điều này càng thấy rõ khi phân tích ba nguyên tắc căn bản dân tộc, nhân bản và khai phóng mà giáo dục miền Nam đề ra cho mình. Giáo dục miền Bắc có cách giải thích hoàn toàn khác về ba nguyên tắc ấy, thực chất là hoàn toàn xa lạ với những tiêu chuẩn của giáo dục hiện đại.
Tôi vốn là người làm nghề nghiên cứu văn học.Trong cái nghề thuộc loại công tác tư tưởng này, những năm trước 1975, tôi chỉ được phép đọc các sách báo miền Bắc, còn sách vở miền Nam bị coi như thứ quốc cấm.
Có điều, không phải chỉ là sự tò mò, mà chính lương tâm nghề nghiệp buộc tôi không thể bằng lòng với cách làm như vậy.
Tôi cho rằng, muốn hiểu cặn kẽ văn học hiện đại, phải hiểu văn học cổ điển; muốn hiểu văn họcVN phải hiểu văn học thế giới. Thế thì để hiểu văn học miền Bắc làm sao lại lảng tránh việc nghiên cứu văn học miền Nam được.
Đối với giáo dục cũng vậy. Từ sau 30-4-1975, tôi vẫn sống ở Hà Nội. Sự tiếp xúc với giáo dục miền Nam (dưới đây viết là GDMN), chỉ dừng ở mức sơ sài bề ngoài.
Tuy nhiên, do việc tìm hiểu chính nền giáo dục miền Bắc (GDMB) ở tôi lâu nay kéo dài trong bế tắc, trong khoảng mươi năm gần đây tôi tìm thấy ở GDMN một điểm đối chiếu.
<img class="alignnone wp-image-39036" data-attachment-id="39036" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-284" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=576&h=463?w=576" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=576&h=463?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=576&h=463" data-orig-size="576,463" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/may-cam-nhan-ve-su-khac-biet-giua-giao-duc-mien-nam-va-giao-duc-mien-bac-3/image-284/" height="463" sizes="(max-width: 576px) 100vw, 576px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=576&h=463" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg 576w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=150&h=121 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-284.jpg?w=300&h=241 300w" width="576" />
Học sinh bậc Tiểu Học thời trước.
Lúc cảm nhận được phần nào sự khác biệt giữa hai nền giáo dục Bắc-Nam 1954-1975 cũng là lúc tôi hiểu thêm về nền giáo dục mà từ đó tôi lớn lên và nay tìm cách xét đoán. Tôi không chỉ muốn nêu một số đặc điểm mà còn muốn xếp loại nền giáo dục tôi đã hấp thụ.
Bài viết này có thể được đọc theo chủ đề khác đi một chút: Nhận diện giáo dục Hà Nội từ 1975 về trước qua sự đối chiếu bước đầu với giáo dục Sài Gòn.
KHÁC BIỆT NGAY TỪ HOÀN CẢNH HÌNH THÀNH
Chỗ khác nhau giữa GDMN và GDMB xuất phát trước tiên từ hoàn cảnh xã hội mỗi nền giáo dục đó được đặt vào, từ đó mà nó lớn lên là cái điểm đích mà nó hướng tới phục vụ.
Ngay từ những năm 1948 – 50, nền giáo dục tự phát trước tiên đã hình thành ở các vùng hồi trước gọi là vùng tự do; không chỉ Việt Bắc, những vùng tự do này tồn tại ở cả Nam bộ, rồi nam và trung Trung bộ, rồi tập trung và có ý nghĩa nhất với tương lai giáo dục là những quan niệm, những cách hình thành, các trường sở… về sau.
Cái mà ta gọi là giáo dục miền Bắc chỉ là sự kéo dài của lối phát triển giáo dục trong chiến tranh. Nhờ có tinh thần yêu nước và những bài bản đã học được trong các nhà trường Pháp thuộc, nên ban đầu, nền giáo dục này có tạo được một số hiệu quả nào đó.
Việc kéo nhau lên Việt Bắc lúc đầu ai cũng nghĩ là chỉ một hai năm. Sống tạm bợ ít ngày cần gì. Nhưng rồi đường lối trường kỳ kháng chiến tiếp thu được từ Trung Quốc được quán triệt khiến mọi mặt hoạt động được đặt lại trong đó có công tác giáo dục. Làm theo ý chí hơn khả năng thực tế. Quan niệm giáo dục chưa hình thành cũng phải làm.
Giáo dục chiến tranh, do dó, luôn luôn là một nền giáo dục dở dang chắp vá, mà lại vẫn phải khoác cho mình cái chức danh lớn lao của một nền giáo dục mới mẻ, cách mạng.
Trong khi ở khu vực kháng chiến hình thành nền giáo dục như trên thì, ngay từ trước 1954, một nền giáo dục do người Pháp mở từ trước cũng đã tồn tại ở Hà Nội, Hải Phòng, Huế, và rõ nhất là ở Sài Gòn, và sau này chuyển giao, phát triển trở thành giáo dục miền Nam.
Đối tượng của những so sánh đối chiếu dưới đây là hai thực thể quá khác nhau, còn phải nghiên cứu công phu, ý kiến của chúng tôi chỉ mới là những phác thảo sơ bộ.
CHUẨN VÀ PHI CHUẨN
Đáng lẽ khi hòa bình lập lại những người kháng chiến đã trở về Hà Nội cái tinh thần giáo dục phi tiêu chuẩn hôm qua cần phải vượt qua, thì – như một thói quen và kết quả của một hiểu biết thiển cận – nó lại ăn sâu vào mọi mặt, chi phối cách hình thành và những định hướng lớn của GDMB
Nói quá lên thì có thể bảo, như một cơ thể, GDMB thuộc loại tiên thiên bất túc, tức sinh ra đã không đủ các bộ phận cần thiết, sinh ra đã bất thành nhân dạng.
Phương châm ở đây là làm lấy được, tức là chưa đủ điều kiện, nhưng thấy cần, vẫn cứ làm – rồi để yên lòng nhau, sẽ viện ra đủ lý lẽ để chống chế, để lấp liếm và xa hơn nữa, sẵn sàng tự ca tụng.
Ví dụ một trường đại học trước tiên phải có đủ bộ phận giảng viên đảm nhiệm việc giảng dạy theo những quy định quốc tế. Ở các nước gọi là đang phát triển, một trường đại học chỉ được thành lập khi có một bộ phận nòng cốt là những giáo sư đã học tập ở những Sorbonne, Oxford hoặc những trường tương tự… trở về.
Đâu người ta cũng hướng tới những yêu cầu này để noi theo, nay chưa làm được thì mai làm. GDMN cũng theo, GDMB thì không.
Trên danh nghĩa đại học VN cũng có những người gọi là giáo sư hay tiến sĩ đấy, nhưng đó là ta phong với nhau để làm việc, chứ thực tế thấp hơn hẳn chuẩn mực quốc tế “một cái đầu”.
Rộng hơn câu chuyện giáo viên là chuyện cơ sở vật chất và không khí học thuật của một trường đại học.
Rồi rộng hơn câu chuyện của riêng ngành đại học là chuyện của mọi cấp học.
Tính phi chuẩn bao trùm trong mọi lĩnh vực, từ trường sở, sách giáo khoa, cách cho điểm, cách tổ chức thi cử…, cho tới chất lượng dạy và học.
Sau mấy chục năm chiến tranh, cái sự làm lấy được làm theo ý chí đã thành chuẩn mực duy nhất, nó chi phối tất cả, khiến giáo dục VN có cách tồn tại, cách vận hành riêng chẳng giống ai. Các trường mới lập ra phải theo trường cũ, sau giải phóng (30.4.1975) thì miền Bắc buộc miền Nam phải theo.
Tạm ví một cách thô thiển: như trong khi người ta đi thì mình phải bò phải lết, vậy mà vẫn tự hào rằng mình cũng đang đi, chứ đâu có đứng yên.
KHÁC BIỆT TRONG QUAN NIỆM
Về bộ máy giáo dục
Có dịp tìm hiểu lại nền giáo dục trước 1945 và nền giáo dục ở Sài Gòn trước 1975, tôi nhận ra một sự thật – hồi đó, bản thân giáo dục là một hệ thống quyền lực. Nó có nguyên tắc tổ chức riêng và những con người riêng của nó.
Nhà thơ Chế Lan Viên có lần nói với Nguyễn Khải và Nguyễn Khải về kể lại cho tôi một nhận xét. Ông Chế bảo, ở xã hội cũ, một viên tri huyện tuy vậy vẫn phải nể nhà sư trụ trì mấy ngôi chùa lớn, hay các vị đỗ đạt cao nay không làm gì chỉ về mở trường trong vùng.
Còn các chức danh đốc học, giáo thụ, huấn đạo – các học quan tương ứng với tỉnh, phủ, huyện – là người do triều đình cử, chứ không phải do chính quyền địa phương cử, hoặc nếu địa phương cử thì triều đình cũng phải duyệt.
Tôi cảm thấy điều này được GDMN tiếp tục. Nền giáo dục ở đây do những người thành thạo chuyên môn quyết định. Còn ở miền Bắc thì hoàn toàn ngược lại.
Nhiều vị sư do địa phương phân công vào chùa hoạt động, hoặc sau khi vào chùa, lấy việc cộng tác với chính quyền làm niềm vinh dự, nghĩa là trong hệ thống sai bảo của chính quyền theo nghĩa đen.
Còn người phụ trách giáo dục các cấp hoàn toàn do Ủy ban cử sang.
Cả những hiệu trưởng cũng vậy, phải do Ủy ban thông qua.
Bộ máy tổ chức cán bộ địa phương thường hoạt động theo nguyên tắc là ai tài giỏi cho đi phụ trách các ngành chính trị kinh tế. Còn văn hóa giáo dục sẽ phân công cho những người kém thế lực và kém năng lực.
<img class="alignnone wp-image-39037" data-attachment-id="39037" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-285" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=500&h=281?w=500" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=500&h=281?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=500&h=281" data-orig-size="500,281" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/may-cam-nhan-ve-su-khac-biet-giua-giao-duc-mien-nam-va-giao-duc-mien-bac-3/image-285/" height="281" sizes="(max-width: 500px) 100vw, 500px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=500&h=281" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg 500w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=150&h=84 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-285.jpg?w=300&h=169 300w" width="500" />
Trường Trung Học Bồ Đề Đà Nẵng (trước năm 1975).
Đánh đấm ở chiến trường hay vật lộn với sản xuất với thị trường mới khó, chứ việc quản mấy ông thầy với đám học trò ranh, ai làm chẳng được – người ta hiểu vậy.
Một người bạn già có hiểu nhiều về giáo dục ở thời Việt Nam dân chủ cộng hòa kể với tôi là Bộ trưởng Bộ giáo dục trong chính phủ Liên hiệp thành lập 2-1946 là Đặng Thai Mai.
Nhưng về sau, do sinh viên trường đại học Đông dương đề xuất thắc mắc, Đặng Thai Mai chỉ tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm, nên phải thay bẳng Nguyễn Văn Huyên có bằng tiến sĩ Sorbonne – Đại học số một của Pháp.
Việc chọn người tham gia chính phủ thời kỳ 1945-46 có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng tôi tin chắc rằng thời ấy việc cử Bộ trưởng Bộ giáo dục buộc phải tuân theo nhiều chuẩn mực nghiêm khắc, chứ không phải à uôm hoặc phe cánh chạy chọt, như hiện nay.
Vả chăng vấn đề không phải chỉ riêng ông bộ trưởng, mà là mọi cấp quan chức của giáo dục.
Một trong những chuyện vui vui xảy ra với nền giáo dục hôm nay là chỉ thị của Bộ gíáo dục khoảng cuối 2013 cho các tỉnh, khuyên cơ quan chính quyền tỉnh nên cẩn thận và ráo riết trong việc kiểm soát các tin tức tiêu cực từ các cuộc thi. Nó là bằng chứng cho thấy giáo dục đã nát như thế nào và người ta cố tình che giấu như thế nào. Nhưng nó cũng tố cáo sự phụ thuộc hoàn toàn của nhà trường vào nhà cầm quyền. Giáo dục trở thành việc nhà của địa phương rồi, người ta cho biết cái gì thì dân được biết cái đó.
<img class="alignnone wp-image-39035" data-attachment-id="39035" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="image-286" data-large-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=500&h=324?w=500" data-medium-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=500&h=324?w=300" data-orig-file="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=500&h=324" data-orig-size="500,324" data-permalink="https://thanhnientudo.com/2018/07/03/may-cam-nhan-ve-su-khac-biet-giua-giao-duc-mien-nam-va-giao-duc-mien-bac-3/image-286/" height="324" sizes="(max-width: 500px) 100vw, 500px" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=500&h=324" srcset="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg 500w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=150&h=97 150w, https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2018/07/image-286.jpg?w=300&h=194 300w" width="500" />
Viện Đại học Vạn Hạnh thời xưa.
Một kỷ niệm nữa có liên quan tới việc giáo dục phụ thuộc chính trị một cách thô thiển. Những năm 55 – 58, tôi học cấp II Chu Văn An. Trường ở ngay cạnh Chủ tịch phủ. Hễ có các vị quan khách nước ngoài tới thăm, xe đưa từ sân bay Gia Lâm về Ba Đình, là bọn tôi được lệnh bỏ học, ra đứng đường để hoan nghênh các vị khách quý.
Ở các địa phương việc huy động thầy trò vào các công việc gọi là công ích, là công tác chính trị của địa phương, càng phổ biến.
Người ta tự coi mình đương nhiên có quyền can thiệp vào mọi việc của nhà trường. Còn những việc như thế, làm hại đến chất lượng giáo dục ra sao, thì không ai cần biết.
Những nguyên tắc căn bản của giáo dục
Mấy năm gần đây hoạt động của GDMN được nhắc nhở nhiều trên báo chí, nhất là trên mạng. Nhờ thế, bọn tôi có thêm dịp để nghĩ lại về nền giáo dục mà đến nay ít được biết tới.
Trong một bài mang tên Nền giáo dục ở miền Nam 1954-75, một nhà giáo dục đồng thời trước đây là một quan chức trong nghề (như trên đã nói, quan chức giáo dục ở miền Nam khác hẳn quan chức miền Bắc), ông Nguyễn Thanh Liêm, đã nhắc lại những nguyên tắc căn bản của nền giáo mới là dân tộc, nhân bản, khai phóng, những nguyên tắc này đã ghi trong Hiến pháp VNCH 1967.
Đối chiếu với giáo dục miền Bắc, sơ bộ tôi thấy đại khái hai nguyên tắc đầu cũng thường được Hà Nội nhắc tới, nhưng được giải thích khác đi, và nguyên tắc thứ ba thì hoàn toàn người làm GDMB không có một ý niệm gì hết.
1. Về tính dân tộc
Ta hãy đọc lại cách giải thích của các nhà giáo miền Nam. Ở đây, bảo đảm tính dân tộc, phát triển tinh thần quốc gia của học sinh có nghĩa là giúp học sinh hiểu biết hoàn cảnh xã hội, môi trường sống, và lối sống của người dân; giúp học sinh hiểu biết lịch sử nước nhà, yêu thương xứ sở mình, ca ngợi tinh thần đoàn kết, tranh đấu của người dân trong việc chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc; giúp học sinh học tiếng Việt và sử dụng tiếng Việt một cách có hiệu quả; giúp học sinh nhận biết nét đẹp của quê hương xứ sở, những tài nguyên phong phú của quốc gia, những phẩm hạnh truyền thống của dân tộc; giúp học sinh bảo tồn những truyền thống tốt đẹp, những phong tục giá trị của quốc gia; giúp học sinh có tinh thần tự tin, tự lực, và tự lập.
Các nhà giáo miền Bắc, trên đại thể, cũng nói thế. Nhưng điểm nhấn thì khác. Trong cách giải thích của người làm giáo dục Hà Nội, tính dân tộc trước tiên là việc dân mình tự làm chủ lấy giáo dục của mình. Chúng tôi thường tự hào đây là một nền giáo dục riêng của người Việt, một nền giáo dục không có dây dưa gì nhiều với nền giáo dục mà thế kỷ trước, người Pháp đã mang lại. Chúng tôi làm lấy và đôi khi cố ý làm ngược với những bài bản thời thuộc địa.
Đây là cách hiểu về tính dân tộc mà giới văn hóa tư tưởng đề xuất và được coi là tư tưởng chỉ đạo. Thì cũng là cách hiểu trong giáo dục.
Một khía cạnh khác trong cách hiểu về tính dân tộc của miền Bắc. Không phải là những người làm giáo dục không biết chỗ yếu kém vốn có. Để tự trấn an, người ta biện hộ rằng trong cái vẻ luộm thuộm nhếch nhác, hình như GDMB đang trở lại với nền giáo dục của ông cha ta ngày xưa thời trung đại, chỉ cốt phát huy tinh thần hiếu học của con người.
Dân tộc trong trường hợp này, dân tộc đồng nghĩa với “ta về ta tắm ao ta”, từ chối những đổi mới hiện đại.
Cũng chính là những lý do được viện dẫn khi, trong đời sống văn hóa, người ta kéo nhau trở lại với các phong tục cổ hủ và khuếch trương mê tín đến một mức độ người xưa không thể tưởng tượng.
Trong khi đó, như vừa dẫn ở trên, tính dân tộc được các nhà GDMN hiểu là phải hướng về một thứ dân tộc hiện đại.
2. Về tính nhân bản
Trên giấy tờ văn bản, chẳng bao giờ giới văn hóa giáo dục miền Bắc phủ nhận tính nhân bản, tuy là trong thực tế người ta rất ngại nói tới.
Phần thì xã hội ở đây đã xem đấu tranh giai cấp là động lực phát triển; phần nữa thì đang trong thời chiến tranh, không thể nói nhiều đến tình người, nó xâm hại ý chí chiến đấu.
Khi cần phải nói chuyện với thế giới, các nhà tư tưởng miền Bắc cũng công nhận nhân đạo chủ nghĩa là lý tưởng tốt đẹp và giáo dục phải có nhiệm vụ hướng tới.
Nhưng trong thực tế, cách lý giải nghĩa về chủ nghĩa nhân đạo thường giản đơn và cổ lỗ. Lại thường giải nghĩa rất mới: “chủ nghĩa nhân đạo cao nhất là chủ nghĩa nhân đạo chiến đấu chống lại mọi áp bức bất công”.
Trong bài Đế quốc Mỹ phải là kẻ thù riêng của mỗi trái tim ta của Chế Lan Viên, người ta còn thấy những câu thơ mà có lẽ con người ở các xã hội khác không sao hiểu nổi:
Miền Nam ta ơi
Cái hầm chông là điều nhân đạo nhất
Ngọn súng trường ta ơi ngọn súng rất nhân tình
Giới giáo dục miền Bắc cũng dạy theo sự chỉ đạo đó.
Cách giải thích về nhân bản của các nhà giáo miền Nam ngược hẳn. Theo tôi hiểu, nó gần với cách hiểu của phạm trù này ở các xã hội hiện đại.
Hãy thử đọc một số sách thuộc tủ sách giáo dục của nhà xuất bản cũng tên là Trẻ, in ra ở Sài Gòn khoảng mấy năm sau 1970. Lúc này, một nhóm các nhà giáo dục, có lẽ mới đi học Anh Mỹ về, lập nhóm và đã công bố nhiều tài liệu mới viết có, vừa được dịch có.
Khi bàn về mục đích giáo dục, Nguyễn Hòa Lạc viết:
Mục đích tối thượng của giáo dục là làm thế nào giúp con người đạt được nhân cách, các bản ngã đích thực của mình, hầu có thể sống trọn kiếp nhân sinh […] nghĩa là giúp họ thể hiện được con người của mình trong ý nghĩa “con người là một hiện hữu tại thế, một hữu thể có lý trí và tự do, vừa suy tư vừa hành động”.
(Lê Thanh Hoàng Dân – Trần Hữu Đức… Các vấn đề giáo dục nxb Trẻ,1970 tr 209)
Cách hiểu như thế này cố nhiên không bao giờ được đề lên như mục đích của GDMB. Với các nhà giáo Hà Nội, nhất là vào thời kỳ sau khi Hà Nội được tiếp quản từ tay người Pháp (10-1954), không làm gì có những con người chung chung. Mỗi con người đều thuộc về một giai cấp do đó họ phải sự chỉ đạo của các đảng phái đại diện giai cấp của họ. Cách hiểu của GDMN: chấp nhận có sự khác biệt giữa các cá nhân, nhưng không chấp nhận việc sử dụng sự khác biệt đó để đánh giá con người, và không chấp nhận sự kỳ thị hay phân biệt giàu nghèo, địa phương, tôn giáo, chủng tộc… Với triết lý nhân bản, mọi người có giá trị như nhau và đều có quyền được hưởng những cơ hội đồng đều về giáo dục.
Trước sau, với nền GDMB, chấp nhận nhân bản theo nghĩa hiện đại, và đặt vấn đề tôn trọng cá tính của mỗi cá nhân, bao giờ cũng là một chuyện quá phiền phức, giá có công nhận là đúng nữa thì hoàn cảnh hiện thời không cho phép người ta tuân thủ và dù có được coi là đúng đi nữa, cũng không bao giờ được ứng dụng. Mà trong thực tế, lại làm ngược.
Vào khoảng những năm 1960, có cả một cuộc vận động chống chủ nghĩa cá nhân.
Thế thì làm sao có thể tính chuyện nghiên cứu về con người cá nhân, và giúp lớp trẻ thực hiện bản thể cá nhân vốn có trong họ được!
Cái luận điểm từng được thống nhất nêu ra trong các văn bản miền Nam: Triết lý nhân bản chủ trương con người có địa vị quan trọng trong thế gian này; lấy con người làm gốc, lấy cuộc sống của con người trong cuộc đời này làm căn bản; xem con người như một cứu cánh chứ không phải như một phương tiện hay công cụ phục vụ cho mục tiêu của bất cứ cá nhân, đảng phái, hay tổ chức nào khác phải được coi là xa lạ và nếu có ai nghĩ vậy thì cần phê phán.
Chúng tôi không dẫn lại đây các văn kiện có tính chỉ đạo đối với GDMB trong đó việc đào tạo con người thành những công cụ đắc lực cho cuộc chiến đấu trước mắt được nhấn mạnh. Chỉ xin lưu ý một điểm, đó không phải là phát minh của các nhà chỉ đạo GDMB nói chung mà còn là nguyên lý chỉ đạo giáo dục ở một nước mà miền Bắc lấy làm mẫu như giáo dục Nga xô viết.
Trong cuốn Các vấn đề giáo dục thuộc tủ sách giáo dục nxb Trẻ đã nói, có một phần lớn điểm sơ lược về giáo dục nước ngoài, cả phương Đông lẫn phương Tây, chắc là do kê cứu các sách nghiên cứu của Anh Mỹ và Pháp mà viết lại. Phần viết về giáo dục Nga kết lại như sau:
Xét chung thì nền giáo dục ở Nga rất thực tiễn và khoa học, nhưng nó chỉ là thứ giáo dục một chiều, nhăm biến con người thành một công cụ sản xuất [và ở VN là chiến đấu – VTN] tới mức tối đa. Một khi con người đã trở thành công cụ của guồng máy cộng sản thì mất hết nhân tính. Do đó chúng ta có thể kết luận rằng giáo dục xô viết tuy thực tiễn và hữu hiệu nhưng lại phi nhân tính. (Sđd tr. 228)Có thể mượn để nói về GDMB.
3. Về tính khai phóng
Trong mấy chữ gọi là nguyên tắc căn bản trong các tài liệu GDMN, đối với bọn Hà Nội chúng tôi, chữ khai phóng là hơi lạ.
Mở Hán Việt tân từ điển của Nguyễn Quốc Hùng ( Khai trí S.1975), thấy ghi khai phóng tức mở mang và buông thả, ý nói làm cho tốt đẹp hơn; không kìm giữ, mà trái lại, muốn giúp đỡ cho tiến xa hơn.
Thoạt đầu tôi thấy là trong một mức độ nào đó, khai phóng có vẻ gần với khái niệm hiện đại tiên tiến của miền Bắc, mấy chữ này thường dùng cả trong kinh tế lẫn giáo dục.
Về sau đặt khai phóng vào cái nền chung của các nguyên tắc căn bản của GDMN, tôi mới hiểu khai phóng gần với khái niệm cơ bản của nhân học hiện đại là tự do – và do đó quá mới mẻ với chúng tôi.
Trong cuốn Chân dung những nhà cải cách giáo dục tiêu biểu trên thế giới, do tổ chức Unesco bảo trợ biên soạn và chi phí xuất bản (bản dịch tiếng Việt của nxb Thế giới, H. 2004), phần viết về Thái Nguyên Bồi (1868-1940), có đoạn dẫn lại mấy ý của vị Hiệu trưởng sáng lập Đại học Bắc Kinh có liên quan tới phương hướng phát triển giáo dục của nước Trung Hoa thế kỷ XX.
Chúng ta phải được tự do tư tưởng và tự do ngôn luận và không để cho một trường phái triết học hay bất kỳ một loại hình tôn giáo nào giam hãm tư tưởng chúng ta. Trái lại chúng ta phải hướng tới những tư tưởng cao cả mang tính nhân loại, những tư tưởng sẽ tồn tại mãi, bất kể không gian và thời gian. Đó là nền giáo dục xứng đáng với tên gọi nền giáo dục toàn cầu.(sđ d tr138)
Giáo dục giúp cho thế hệ trẻ có cơ hội phát triển trí lực và hoàn thiện tính cách cá nhân, đóng góp cho nền văn minh nhân loại. Bởi vậy giáo dục không hể trở thành công cụ đặc biệt giúp cho những kẻ muốn thao túng xã hội theo đuổi những mục đích xấu xa. Việc dạy dỗ tại nhà trường phải hoàn tòan trao cho các nhà giáo độc lập không bị ảnh hưởng bởi bất cứ đảng phái chính trị hay tôn giáo nào (sđd tr 143).
Tinh thần khai phóng như vậy đã trở thành một khía cạnh chủ yếu của quan niệm nhân bản như trên đã nói.
Tinh thần khai phóng này cũng chi phối cách các nhà GDMN hiểu khác đi về tính dân tộc, so với nội dung được GDMB chấp nhận.
Các nhà GDMN từng hào hứng nói về xu thế hội nhập đến rất sớm của mình. Cách nói của Nguyễn Thanh Liêm:
Tinh thần dân tộc không nhất thiết phải bảo thủ, không nhất thiết phải đóng cửa. Ngược lại, giáo dục phải mở rộng, tiếp nhận những kiến thức khoa học kỹ thuật tân tiến trên thế giới, tiếp nhận tinh thần dân chủ, phát triển xã hội, giá trị văn hóa nhân loại để góp phần vào việc hiện đại hóa quốc gia và xã hội, làm cho xã hội tiến bộ tiếp cận với văn minh thế giới. Đó là theo tinh thần khai phóng vừa nói.
Với GDMB, nói dân tộc là để từ chối khai phóng. Còn với GDMN, chính là cần khai phóng thì mới giải quyết vấn đề dân tộc một cách triệt để.
Nhìn theo cách nào thì khai phóng mà các nhà giáo dục ở Sài Gòn đã nói cũng bao hàm một ý nghĩa mà GDMB không thể chấp nhận được. Thậm chí phải nói là GDMB đã làm ngược lại.
Hẳn là không xa sự thật lắm nếu kết luận trong khi giáo dục thế giới và GDMN là khai phóng thì GDMB là khép kín. Trong khi GDMB chỉ hướng tới các mục đích trước mắt – một tinh thần thiển cận sát mặt đất-, thì tinh thần khai phóng mà GDMN muốn xây dựng bao giờ cũng giúp cho người ta hướng tới tương lai.
Trong cuốn Các vấn đề giáo dục đã nói, ở tr 204 tập I, tôi còn thấy các tác giả dẫn lại một câu của Kant: Mục đích của giáo dục là huấn luyện trẻ không phải chỉ nhằm vào sự thành công của chúng trong tình trạng xã hội hiện tại mà nhằm một tình trạng có thể tốt đẹp hơn, hợp với một quan niệm lý tưởng của nhân loại (sđ d tr 204).
GDMN nhằm vào những mục đích như thế mà GDMB thì không.
ĐOẠN KẾT
Giống như xã hội nơi đây, sự phát triển giáo dục ở miền Bắc đi theo một cái mạch phải nói là không bình thường.
Nếu GDMN tiếp nối cái mạch giáo dục của nhiều nước trên thế giới và trực tiếp là nền giáo dục VN trước 1945 thì GDMB, xét theo cả chặng đường dài năm sáu chục năm, trong khi cố tìm cốt cách riêng của mình, hóa ra lại chẳng tuân theo quy luật nào cả.
Nếu GDMN được triển khai theo một đường hướng khoa học của thế giới hiện đại thì GDMB lại có những khía cạnh như trở lại thời tiền hiện đại.
Cần nói thêm là trong khi phải làm giáo dục một cách mò mẫm, những người làm giáo dục ở miền Bắc trước 1975 đã luôn luôn tự nhủ rằng chúng ta đang làm một cuộc cách mạng trong giáo dục và giáo dục ta đang là một nền giáo dục tiên tiến.
Đó là một ý nguyện chính đáng.
Trong chiến tranh, Hà Nội hoàn toàn khép kín. Muốn thì cũng muốn lắm, nhưng trong hoàn cảnh đóng cửa cách ly với thế giới, làm gì có chuyện hội nhập theo đúng nghĩa của nó.
Cuộc sống trì trệ kéo dài
Đối chiếu với những điều bọn tôi được dạy bảo từ nhà trường phổ thông và sau này từng coi là phương hướng suy nghĩ, với các tài liệu mới đọc được, càng thấy trong khi khác biệt với GDMN, thì GDMB cũng khác nhiều so với thế giới. Đủ hiểu tại sao sau khi đào tạo trong nước, ra tiếp xúc với xã hội hiện đại, cánh học sinh sinh viên miền Bắc bọn tôi thường ú ớ, lạc lõng, trong khi những người được GDMN đào tạo thì hội nhập rất tự nhiên và hiệu quả.
Mươi năm gần đây, tình hình có chút đổi khác, nhưng là chỉ đổi khác trên bề mặt. Cựa quậy mấy thì nền giáo dục này cũng không khác được so với chính mình. Nó đã cạn kiệt năng lực tự cải hóa. Ngay cả những người trong bộ máy quyền lực cũng đều tính chuyện cho con em mình qua nhiểu nước phương Tây, nhất là sang Mỹ để học. Nhưng họ chỉ lo được cho gia đình riêng của họ thôi. Ở trong nước, những bài bản của miền Bắc cũ được tân trang lại chút ít vẫn ngự trị trong toàn bộ nền giáo dục, và trong thâm tâm, nhiều người đã bắt đầu nghĩ rằng hình như có một bãi lầy đã được tạo ra và chúng ta không bao giờ ra thoát.
Tác giả: Vương Trí Nhàn
Bài đã đăng trên tạp chí NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN số 7-8 (114-115).2014,
số chuyên đề GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954- 1975)
Đăng lại bổ sung ảnh minh họa và chú thích.
Posted by VIỆT ANH
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

Mấy cảm nhận về sự khác biệt giữa giáo dục miền Nam và giáo dục miền Bắc

Hình thành trong những năm chiến tranh và để phục vụ chiến tranh, nền giáo dục miền Bắc – trong khi tự nhận là một nền giáo dục cách mạng – ...

VEC bội thu nhờ thu phí cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình

<div><img class="ff-og-image-inserted" src="https://vneconomy.mediacdn.vn/thumb_w/600/2018/7/3/cao-toc-1530609503734917400303-46-0-434-690-crop-153060950987191838338.jpg" /></div>
Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, 6 tháng đầu năm 2018, VEC đã phục vụ thông suốt 20,18 triệu lượt phương tiện, tăng 10%. Do đó, doanh thu thu phí năm nay tăng 15% so cùng kỳ năm trước. 
Trong đó, liên tiếp nhiều tháng, cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình luôn giữ vị trí dẫn đầu khi đưa đón hơn 7,6 triệu lượt phương tiện; tiếp theo là tuyến đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây khi có xấp xỉ 7,2 triệu lượt phương tiện thông qua. Cũng trong khoảng thời gian trên, đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai tiếp nhận gần 5 triệu lượt phương tiện.
Trước đó, VEC từng đề xuất nhượng quyền có thời hạn quyền khai thác các dự án đường cao tốc do đơn vị này quản lý, đầu tiên là cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. 
Theo lãnh đạo VEC, việc nhượng quyền vận hành khai thác dự án đường cao tốc là đặc thù, chưa có tiền lệ tại Việt Nam. Trên cơ sở đó, VEC đề nghị Bộ Giao thông Vận tải đề xuất Chính phủ thí điểm giao VEC đàm phán, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, có kinh nghiệm, năng lực trong vận hành, khai thác đường cao tốc. 
Nhà đầu tư được lựa chọn phải đáp ứng 3 tiêu chí: có kinh nghiệm đầu tư các dự án nhượng quyền cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ; có năng lực về tài chính; có năng lực về vận hành, khai thác các dự án đường cao tốc. 
VEC tính toán giá trị nhượng quyền khai thác dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình có thời hạn 30 năm, lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư là 14% và lãi vay ngân hàng 8,5%, giá trị VEC nhận được từ nhượng quyền ước tính khoảng 9.171 tỷ đồng.
Cũng theo VEC, trong nửa đầu năm 2018, hệ thống kiểm soát tải trọng của VEC đã phát hiện 28.000 lượt phương tiện vi phạm trong tổng số 1,285 triệu lượt phương tiện qua cân, qua đó buộc quay đầu 22.600 phương tiện. 
Cao tốc Nội Bài - Lào Cai cũng là tuyến phát hiện và từ chối nhiều nhất số phương tiện vi phạm tải trọng, với 24.700 lượt và 19.160 lượt. Đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, trung bình mỗi ngày có 20 phương tiện tạm thời không được lưu thông trên tuyến do chất chở quá tải. 
6 tháng qua, mặc dù lưu lượng phương tiện tăng cao, tuy nhiên số vụ tai nạn xảy ra trên các tuyến cao tốc VEC quản lý ghi nhận 41 vụ tai nạn, khiến 5 người thiệt mạng và 57 người bị thương. Số sự cố trên đường cao tốc giảm đáng kể so cùng kỳ 2017.
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

VEC bội thu nhờ thu phí cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình

Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, 6 tháng đầu năm 2018, VEC đã phục vụ thông suốt 20,18 triệu lượt phươ...

Tôi muốn giành quyền nuôi 2 con vì vợ ăn chơi thác loạn

Tâm tôi luôn nặng nề khi biết bố phản bội mẹ 15 năm rồi

<div><img class="ff-og-image-inserted" src="https://vcdn-vnexpress.vnecdn.net/2018/07/03/gucnga-1530607616-9536-1530607632_500x300.jpg" /></div>
Bố tôi 61 tuổi, về hưu gần 3 năm nay. Mẹ làm nội trợ, 60 tuổi. Bố mẹ tôi có với nhau hai người con gái, tôi là chị cả. Từ nhỏ tôi cảm nhận bố là người nghiêm túc, tình cảm. Bố mẹ tôi không được hòa hợp lắm vì mẹ hiền lành, do không đi làm giao tiếp xã hội nhiều nên bà có phần hơi cục mịch, nói năng và cư xử không khéo léo. Bố ngoại tình, tôi biết việc đó sau khi hoàn thành kỳ thi đại học. Tôi thấy mẹ rất buồn nhưng rồi mọi chuyện cũng qua, mẹ tha thứ cho bố vì bố có hứa trước tổ tiên, mẹ tin bố bỏ thật.
Ai ngờ chuyện tình ngang trái ấy vẫn tiếp diễn cho tới nay, cũng gần 14 năm rồi kể từ lần đầu bị phát hiện. Người phụ nữ đó chỉ hơn tôi 3 tuổi, có 3 con riêng với chồng, chồng cô ta mới mất do bệnh. Cô ta và bố tôi có con riêng với nhau, được hơn 4 tuổi. Mẹ tôi biết chuyện suy sụp, nhiều lúc đau lòng như phát điên và không sao thở nổi. Mẹ muốn được giải thoát nhưng sợ tài sản phân tán rồi cuối cùng bố vẫn quay về làm khổ vợ con. Hiện tại bố tôi dành toàn bộ tiền lương hưu chi tiêu và lo cho con riêng, không đóng góp gì cho gia đình, đôi khi vẫn xin thêm tiền tôi và mẹ. Tôi và mẹ chưa từng gặp cô bồ và con riêng của bố lần nào, cũng chưa từng có chuyện đánh ghen, phải chăng vì thế mà bố không coi vợ con ra gì.
Gần đây ông còn khoe ảnh con riêng với hàng xóm. Tôi biết họ vẫn liên lạc thường xuyên qua mạng, mỗi lần gặp bồ và con riêng đều ở nhà nghỉ. Nói thêm bố tôi là con trưởng, lúc nào cũng mong mỏi có con trai nối dõi. Trước khi cô kia đi lấy chồng họ đã có con với nhau nhưng không may bị sẩy, bố tôi còn linh cảm đứa bé bị sẩy đó cũng là con trai. Gần 15 năm bố phản bội mẹ, tôi giận bố vô cùng. Tôi nên làm gì đây? Tôi khuyên mẹ nên bỏ nhưng mẹ nghĩ kỹ lại bảo không. Tôi biết chỉ vì mẹ cố chịu đựng để bảo vệ tài sản cho con của mình. Rất mong độc giả cho tôi lời khuyên. Gần 3 năm biết được sự thật này mà mẹ và tôi vẫn chưa thể nào cân bằng được cuộc sống, tâm vẫn nặng nề lắm.
Huyền
Độc giả gọi điện tâm sự với biên tập viên theo số 02873008899 - máy lẻ 4529 (trong giờ hành chính). Các chia sẻ của bạn sẽ được đăng tải trên Tâm sự.
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

Tâm tôi luôn nặng nề khi biết bố phản bội mẹ 15 năm rồi

Bố tôi 61 tuổi, về hưu gần 3 năm nay. Mẹ làm nội trợ, 60 tuổi. Bố mẹ tôi có với nhau hai người con gái, tôi là chị cả. Từ nhỏ tôi cảm nhận ...

Hiệp hội taxi 3 miền kiến nghị 4 Bộ gỡ khó cho doanh nghiệp

<div><img class="ff-og-image-inserted" src="https://vneconomy.mediacdn.vn/thumb_w/600/2018/7/3/truyen-thong-1530602796239778890700-1-0-372-660-crop-1530602804423633451655.jpg" /></div>
Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội, Đà Nẵng và Tp.HCM vừa gửi một loạt kiến nghị lên 4 bộ gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất tháo gỡ những khó khăn cho doanh nghiệp.
Cụ thể, trong văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải, Hiệp hội taxi 3 miền tiếp tục tố cáo Grab hoạt động thiếu kiểm soát, liên tiếp vi phạm pháp luật...
"GrabShare hoạt động tràn lan ở những nơi chưa được phép, có dấu hiệu vi phạm tập trung kinh tế trong phi vụ sáp nhập giữa Grab và Uber, gây rối loạn thị trường, phá vỡ quy hoạch", văn bản nêu.
Hiệp hội taxi 3 miền cũng than vãn về sự thiếu công bằng giữa điều kiện kinh doanh taxi công nghệ và taxi truyền thống, mong muốn tháo gỡ những rào cản này bằng Nghị định mới thay thế Nghị định 86 đang được Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu xây dựng.
Hiệp hội taxi 3 miền đề xuất Bộ Giao thông Vận tải có biện pháp phù hợp chấm dứt việc ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh của Công ty TNHH GrabTaxi Việt Nam với các hãng taxi truyền thống trong giai đoạn xây dựng Nghị định 86 mới. Đồng thời, có hướng dẫn và định danh Grab là loại hình kinh doanh vận tải taxi, chịu khung pháp lý đối với taxi, tiến tới tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh tại Việt Nam.
Trong văn bản gửi Bộ Y tế, Hiệp hội taxi 3 miền đề nghị điều chỉnh mục 4 tại Phụ lục 2 mẫu giấy khám sức khỏe của người lái xe tại thông tư liên tịch 24/2015 giữa Bộ Y tế và Bộ Giao thông Vận tải quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của lái xe.
Cụ thể, điều chỉnh thời hạn sử dụng giấy khám sức khỏe của lái xe từ 6 tháng lên 12 tháng. Lý do được đưa ra là quy định thông thường của Bộ Y tế đều quy định giấy khám sức khỏe có thời hạn 1 năm. Ngoài ra, giấy phép lái xe có thời hạn 10 năm trong khi giấy khám sức khỏe chỉ có thời hạn 6 tháng thì bất hợp lý, gây phiền hà cho doanh nghiệp và người lao động.
Trong thực tế, quy định này không khả thi vì đối với các đơn vị có trên 10.000 lao động lái xe thì việc quy định 6 tháng phải khám sức khỏe 1 lần đã khiến các doanh nghiệp rơi vào tình trạng lãng phí thời gian, kinh phí để thực hiện. Chưa kể với lái xe Grab không có quy định này.
Hiệp hội taxi 3 miền cũng đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ điều chỉnh Khoản 1 Điều 4 Thông tư 23/2013 quy định về đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2 theo hướng tăng thời hạn kiểm định taximet từ 12 tháng lên 24 tháng. 
Theo Hiệp hội taxi 3 miền, hầu hết đồng hồ do đơn vị trong nước sản xuất đã làm chủ được công nghệ có độ bền chính xác và ổn định cao. Trong khi hoạt động kinh doanh như taxi, Grab hiện tính tiền trên thiết bị Google Maps nhưng không phải kiểm định. Ngoài ra, trong xu thế cạnh tranh hiện nay, đa số hãng taxi và lái xe đều có động thái linh hoạt về giá cước theo hướng thỏa thuận thấp hơn đồng hồ để thu hút khách hàng. 
Do đó, 3 Hiệp hội này mong Bộ Khoa học và Công nghệ sớm thay đổi để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Đối với Bộ Thông tin và Truyền thông, các hiệp hội taxi đề nghị điều chỉnh thông tư 05/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thủ tục cấp giấy phép sử dụng tần số vô tuyến điện; cho thuê, cho mượn thiết bị vô tuyến điện; sử dụng chung tần số vô tuyến điện theo hướng cho thời hạn giấy phép từ 24 lên 60 tháng hoặc không thời hạn thay vì 12 tháng như hiện nay. 
Giới taxi cũng đề xuất giảm mức phí thuê xuống 10 triệu đồng/tần số/năm thay vì mức 20 triệu đồng/năm như hiện nay. Các hiệp hội taxi mong muốn thay đổi có thể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tăng khả năng cạnh tranh.
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://blockads.fivefilters.org/acceptable.html">(Why?)</a>

Hiệp hội taxi 3 miền kiến nghị 4 Bộ gỡ khó cho doanh nghiệp

Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội, Đà Nẵng và Tp.HCM vừa gửi một loạt kiến nghị lên 4 bộ gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công ...

Phụ Nữ Today

Biết đủ thường thấy an vui, không than vất vả thì nhân sinh luôn hạnh phúc

Quan ngại nguồn vốn đổ quá nhiều vào bất động sản

Mấy cảm nhận về sự khác biệt giữa giáo dục miền Nam và giáo dục miền Bắc

VEC bội thu nhờ thu phí cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình

Tôi muốn giành quyền nuôi 2 con vì vợ ăn chơi thác loạn

Tâm tôi luôn nặng nề khi biết bố phản bội mẹ 15 năm rồi

Hiệp hội taxi 3 miền kiến nghị 4 Bộ gỡ khó cho doanh nghiệp

Xem Nhiều

Archive

Comments