Phụ Nữ Today

Bí ẩn về 'con mắt thứ 3' của con người

Tuyến tùng hay 'con mắt thứ 3' của con người được các nhà khoa học tin rằng có vai trò là cánh cổng trung gian kết nối đời sống vật chất và thế giới tâm linh.
<div readability="66">
Con người được ban cho một bộ phận rất đặc biệt được gọi là tuyến tùng hay 'con mắt thứ 3'. Lý do nó được gọi là tuyến tùng bởi cơ quan này có hình dạng giống như một trái tùng. Tuyến tùng phụ trách việc sản xuất serotonin melatonin, có vai trò như cánh cổng trung gian kết nối đời sống vật chất và thế giới tâm linh. 
<div id="post-media-242248">
<div><img alt="con-mat-thu-3-10-ngoisao.vn" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/08/550x500/con-mat-thu-3-10-ngoisaovn-bb-baaaclZxgK.jpg" /> Tuyến tùng được coi là 'con mắt thứ 3' của con người</div>
</div>
Tuyến tùng hay 'con mắt thứ 3' được tìm thấy ở gần trung tâm của não và ở giữa vị trí giữa 2 bán cầu não. Rất nhiều năm qua, con người luôn nỗ lực tìm kiếm và khám phá những chức năng sinh học của nó.Theo nhiều người thì cơ quan này chính là cổng thông tin giữa thế giới vật chất và tinh thần của con người. Khi được kích hoạt nó sẽ giúp chúng ta đạt cảm giác hưng phấn và đầy thông thái. Người ta có thể kích hoạt tuyến tùng thông qua tập yoga, thiền định và nhiều phương pháp huyền bí khác.
Sau khi kích hoạt tuyến tùng, con người có thể tự do đi đến không gian khác. Thậm chí với các phương pháp cổ xưa, người ta cho rằng tuyến tùng có thể giúp kiểm soát suy nghĩ và hành động của người khác trong thế giới vật chất. 
<div id="post-media-242249"><img alt="con-mat-thu-3-11-ngoisao.vn" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/08/550x500/con-mat-thu-3-11-ngoisaovn-bb-baaadeKDiu.jpg" /></div>
Sự kỳ bí của tuyến tùng hay 'con mắt thứ 3' vẫn thách thức các nhà khoa học trong suốt chiều dài lịch sử. Chính phủ một số nước đã nghiên cứu tác dụng của nó trong một thời gian rất dài nhưng vẫn giữ bí mật thông tin trước công chúng. Theo các chuyên gia, lý do tuyến tùng có thể giúp con người đạt được sự thông thái chính là do việc bộ não chúng ta sản sinh ra một lượng natri florua hàng ngày. Tuyến tùng hấp thụ hầu hết natri florua đi vào cơ thể.
Theo bác sĩ Rick Strassman - một chuyên gia nghiên cứu về tuyến tùng thì cơ quan này là chính là một nhà máy sản xuất hoạt chất DMT (Di-Methyl Tryptamine) trong não. Chất này giúp cho con người tiến vào không gian ảo giác huyền bí. 
<div id="post-media-242250"><img alt="con-mat-thu-3-12-ngoisao.vn" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/08/550x500/con-mat-thu-3-12-ngoisaovn-bb-baaad6rErP.jpg" /></div>
Các nhà khoa học và chuyên gia y học trong suốt chiều dài lịch sử vẫn đi tìm câu trả lời cho sự thần bí của tuyến tùng. Một trong những nghiên cứu đầu tiên về tuyến tùng được ghi nhận xuất hiện từ thế kỷ thứ 3 TCN bởi bác sĩ Hy Lạp cổ Herophilus. Ở đó, ông mô tả cơ quan này có hình dạng như quả thông và có kích thước bằng móng tay út. Tới thế kỷ 17, một triết gia người Pháp có tên Rene Descartes coi tuyến tùng như là một 'nơi ngự trị của linh hồn'. Các nhà khoa học ngày nay vẫn say mê khám phá những điều bí ẩn về 'con mắt thứ 3' của loài người nhưng chưa ai tìm ra đầy đủ những điều bí ẩn về nó.
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Bí ẩn về 'con mắt thứ 3' của con người

Tuyến tùng hay 'con mắt thứ 3' của con người được các nhà khoa học tin rằng có vai trò là cánh cổng trung gian kết nối đời sống vật ...

Mẹ chăm con rơi của cha hơn anh em chúng tôi

<div><img class="ff-og-image-inserted" src="http://img.f31.vnecdn.net/2016/07/08/ngdanong-1467940097_1467940105_490x294.jpg" /></div>
Tôi sinh ra ở miền quê nghèo vùng Đồng Tháp Mười. Gia đình tôi với 4 miệng ăn chỉ sở hữu một công đất ít màu mỡ nên quanh năm chật vật với cái ăn cái mặc. Mẹ tôi tần tảo hôm sớm, ngoài việc đồng áng còn nhận đan lờ, dệt lợp cho người khác. Còn ba tôi, tính tình cũng chí thú làm ăn nhưng lại có tật đèo bòng vợ bé, vợ mọn. Năm tôi 10 tuổi, ba say xỉn rồi trúng gió nên qua đời. Đương lúc ma chay, có một người đàn bà ôm đứa bé chừng 3 tháng tuổi đến khóc lóc ầm ĩ nói rằng đây là giọt máu của ba. Bà ta bảo rằng nhà mình quá nghèo, không có khả năng nuôi dưỡng nên quỳ lạy, năn nỉ mẹ nuôi nấng hộ. Mẹ tôi thở dài nhưng cũng đành chấp nhận vì bà bảo đó là cái nợ mà ba gieo nên bà phải trả.
Đứa bé ấy nghiễm nhiên trở thành con út trong nhà tôi, được đặt tên là Kiên, có đồ ngon vật lạ gì tôi và đứa em gái (kém tôi 4 tuổi) đều phải nhường phần. Tôi và em gái ngoài giờ học phải làm thuê làm mướn, còn Kiên lại hưởng thụ những thứ ngon đẹp mà anh em tôi dãi nắng đội mưa mà có. Từ khi có Kiên, mẹ tôi thiên vị hẳn, bà thường xuyên bênh vực Kiên, la mắng chúng tôi dù cho em ấy có là người sai rành rành đi nữa. Năm tôi 18 tuổi, đứng trước ngưỡng cửa đại học, mẹ bảo nhà nghèo phải lo cho 3 anh em cùng học thì không đủ khả năng nên muốn tôi nghỉ học để phụ giúp gia đình, quan trọng là lấy tiền để dành cho Kiên đi học. Tôi cãi nhau với mẹ, đau lòng đến không tưởng, tại sao mẹ lại vì đứa con rơi đó mà đối xử như thế với anh em tôi. Tôi quyết định bỏ quê, cầm đúng 100 ngàn bắt xe lên Sài Gòn.
Những ngày tháng khủng khiếp đó, tôi đã trải qua khi phải vạ vật ở công viên, rồi năn nỉ xin làm phụ việc ở một quán ăn. Cũng nhờ vậy, tôi gặp được một gia đình tốt bụng, họ giúp đỡ tôi học phí, chỗ ở và giới thiệu cho một công việc bán thời gian. Tôi chăm chỉ học hành, năm nào cũng nhận được học bổng, không chi tiêu số tiền được nhận mà lẳng lặng gửi về quê cho đứa em gái còn đang đi học. Một ngày, tôi nhận được cuộc gọi khóc lóc mếu máo của em gái kể rằng mẹ gom hết tiền mua xe cho Kiên. Tôi phẫn uất vô cùng, thậm chí thề rằng không nhìn mặt mẹ nữa.
Sau 12 năm lăn lộn, chật vật ở xứ người, tôi hiện tại đã là luật sư có chút thu nhập. Nghe tin mẹ đau bệnh, tôi trở về nhà thăm, đưa mẹ đi bệnh viện rồi dành tiền chăm chút, sửa sang căn nhà cho khang trang sạch sẽ. Vì công việc, tôi không thể ở lại quê lâu nên đành về Sài Gòn. Trước khi đi tôi gửi tiền cho mẹ, căn dặn kỹ càng rằng để dành lúc đau yếu, mua đồ ăn mẹ thích. Bẵng đi mấy tháng, em gái gọi điện nói mẹ tôi gom hết tiền đã có cho Kiên để em ấy trả nợ cờ bạc, lòng tôi lần nữa thắt lại. Tôi về quê thêm một chuyến và chạm mặt gây gổ với Kiên.
Mùa Euro này, em đã cắm cả sổ đỏ nhà tôi vào những đêm thư hùng trên sân cỏ. Tôi khóc ngất với mẹ rằng tại sao lại mang tiền mồ hôi nước mắt của tôi cho một người ăn chơi đàn đúm như thế. Mẹ tôi nước mắt lưng tròng bảo phải thay ba trả món nợ phong lưu, nhưng mẹ đã trả suốt 20 năm rồi, từ lúc Kiên còn là đứa bé lọt lòng đến khi sức dài vai rộng, lẽ nào vẫn chưa đủ? Tôi không biết phải xử sự thế nào, đưa tiền cho mẹ thì sợ lại tiêu tan vào trò đen đỏ của Kiên, không đưa thì thương mẹ già yếu phải sống đời cơ cực. Tôi vẫn chưa có nhà cửa ổn định ở Sài Gòn, còn em gái lại lấy chồng rất xa nên không thể chăm sóc mẹ tử tế được. Bây giờ tôi phải làm sao?
Hoàng
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Mẹ chăm con rơi của cha hơn anh em chúng tôi

Tôi sinh ra ở miền quê nghèo vùng Đồng Tháp Mười. Gia đình tôi với 4 miệng ăn chỉ sở hữu một công đất ít màu mỡ nên quanh năm chật vật với ...

Facebook bị yêu cầu hợp tác với điều tra nghi trốn thuế

<img alt="Facebook bị yêu cầu hợp tác với điều tra nghi trốn thuế" height="312" src="https://vneconomy2.vcmedia.vn/zoom/500_312/S8igPoDlP2Gama5joBTW45D1IvpL1/Image/2016/06/facebookTime-ee1a1.jpg" title="Facebook bị yêu cầu hợp tác với điều tra nghi trốn thuế" width="500" />
Mới tháng 3 năm nay, dưới sức ép từ phía cơ quan thuế vụ, Facebook cuối cùng đã phải chấp thuận ngừng việc chuyển doanh thu từ Anh sang Ireland để né thuế - Ảnh: Time.
Khánh Ly
<div class="detailsbaiviet" readability="60">
Mới đây, Bộ Tư pháp Mỹ đã chính thức gửi thông báo yêu cầu Facebook hợp tác trong các cuộc điều tra của Cơ quan Thuế vụ Mỹ (IRS) về nghi vấn Facebook đã cố tình khai báo quá thấp giá trị của một số loại tài sản để trốn thuế.
Theo hãng tin CNN, vụ việc xảy ra từ năm 2010, khi Facebook chuyển quyền sở hữu một số loại tài sản tại nhiều nước trên thế giới (ngoài Mỹ và Canada) sang chi nhánh của Facebook tại Ireland. 
Trong số các tài sản được chuyển sang Ireland, có một số tài sản rất khó định giá như hệ thống dữ liệu người dùng, hệ thống quản lý trực tuyến và một số hoạt động tiếp thị quảng cáo mang lại nhiều doanh thu. 
IRS tin rằng công ty kiểm toán nổi tiếng thế giới Ernst & Young, công ty chịu trách nhiệm định giá tài sản của Facebook trong thương vụ chuyển nhượng trên, đã cố tình khai giảm hàng tỷ USD giá trị của những tài sản vốn khó định giá đó.
IRS đã theo đuổi vụ việc suốt từ năm 2010 và cơ quan này cho biết đã không nhận được sự hợp tác đúng mực của Facebook.
Một nhà điều tra thuộc IRS, cô Nina Wu Stone, cho biết trong tháng trước, IRS đã gửi 6 giấy triệu tập đến Facebook để yêu cầu hãng báo cáo số liệu về các loại tài sản đã được chuyển nhượng, nhưng đại diện Facebook vắng mặt. 
Đáp lại IRS, phát ngôn viên của Facebook tuyên bố: “Facebook đã tuân thù đầy đủ các quy định hiện hành tại tất cả các nước mà chúng tôi có hoạt động”.
Những năm gần đây, nhiều tập đoàn/công ty công nghệ lớn của Mỹ như Apple, Google và Facebook đã dính đến các cáo buộc trốn thuế khi chuyển khá nhiều tài sản và doanh thu đến một số nước có chính sách thuế ưu đãi. 
Mới tháng 3 năm nay, dưới sức ép từ phía cơ quan thuế vụ, Facebook cuối cùng đã phải chấp thuận ngừng việc chuyển doanh thu từ Anh sang Ireland để né thuế.
Lời yêu cầu của Bộ Tư pháp Mỹ gửi Facebook được đưa ra khi mà hạn chót để cơ quan điều tra kết thúc vụ việc Facebook đã gần đến. IRS sẽ phải đưa ra thông tin cuối cùng về nghi vấn trốn thuế của Facebook trước ngày 31/7/2016.
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Facebook bị yêu cầu hợp tác với điều tra nghi trốn thuế

Mới tháng 3 năm nay, dưới sức ép từ phía cơ quan thuế vụ, Facebook cuối cùng đã phải chấp thuận ngừng việc chuyển doanh thu từ Anh sang Ire...

Quả bom Formosa: Cái giá của vô cảm & vô minh

<div data-shortcode="caption" id="attachment_33488" class="wp-caption alignnone"><img alt="Ảnh Ông Võ Kim Cự, nguyên Chủ tịch UBND Hà Tĩnh, người “có công” đưa Dự án Formosa vào VN" class="size-full wp-image-33488" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2016/07/img_3315.jpg?w=700" title="" />
Ảnh Ông Võ Kim Cự, nguyên Chủ tịch UBND Hà Tĩnh, người “có công” đưa Dự án Formosa vào VN
</div>
Sau những tai họa giáng xuống đầu người dân mấy tỉnh miền Trung, xã hội Việt Nam lại càng phân hóa. Thay vì trên dưới một lòng để chung sức đối phó với thảm họa môi trường và đe dọa chủ quyền, để chống tham nhũng và cải cách thể chế, thì khủng hoảng lòng tin vẫn là vấn đề nhức nhối. Tuy quả bom nổ chậm Formosa đã được tháo ngòi, nhưng khối thuốc nổ vẫn còn đó. Người dân trong vùng bị nạn vẫn “sống trong sợ hãi”. Chủ quyền quốc gia vẫn đang bị đe dọa. Người ta vẫn hành xử vô cảm và vô minh, như vô can và vô tội.   
Hệ lụy của tai họa môi trường
Trong khi thực phẩm, hoa quả bị nhiễm độc, thì nước đóng chai cũng bị nhiễm chì (như vụ URC và C2). Nay không ai còn dám ăn hải sản và tắm biển Miền Trung (trừ quan chức địa phương diễn trò hề). Nhiều người dân còn lo xa dự trữ cả nước mắm và muối, trong khi nước biển, nước sông và không khí đều bị ô nhiễm. Không phải chỉ có “người Trung quốc xấu xí” đầu độc thế giới, mà người Việt Nam tham lam cũng đang đầu độc lẫn nhau một cách hồn nhiên. Không biết từ bao giờ người ta đã trở thành tham lam, vô cảm đến tàn nhẫn. Đồng tiền mất giá không đáng lo ngại bằng mất nhân cách và nhân quyền. 
Tình hình đột ngột xấu đi khi chủ quyền Biển Đông bị đe dọa, mà sự kiện dàn khoan HD 981 là một bước ngoặt (5/2014). Ngư dân Việt Nam thường xuyên bị “tàu lạ” bắt nạt và khủng bố, mất dần chủ quyền đánh cá trong vùng biển của mình. Bước ngoặt thứ hai là sự kiện cá chết hàng loạt tại Vũng Áng và bốn tỉnh Miền Trung (4/2016). Phải mất hơn hai tháng quanh co và trì hoãn, đến ngày 30/6 chính phủ mới kết luận Formosa là thủ phạm và phạt 500 triệu USD để bồi thường thiệt hại. Nhưng dư luận vẫn thất vọng và bất bình.
Thứ nhất, dư luận cho rằng số tiền phạt 500 triệu USD mà Chính phủ thỏa thuận với Formosa một cách vội vã, chưa dựa trên đánh giá toàn diện thiệt hại trước mắt và lâu dài do thảm họa môi trường mà Formosa gây ra. Con số có thể lớn hơn nhiều.
Thứ hai, nếu hỗ trợ ngư dân Miền Trung chuyển đổi làm nghề khác (như xuất khẩu lao động…) thì có thể rơi vào bẫy của Trung Quốc, vì ngư dân sẽ phải bỏ ngỏ Biển Đông để lực lượng “Dân quân Biển” Trung Quốc kiểm soát. Không những ngành hải sản và du lịch biển của Việt Nam bị tê liệt, mà an ninh và chủ quyền quốc gia cũng bị đe dọa.
Thứ ba, không thấy Chính phủ đề cập đến việc hỗ trợ người dân bị nạn kiện Formosa (về dân sự và hình sự). Trong khi đó, Bộ luật Hình sự mới vừa được Quốc hội vội vã biểu quyết “dừng áp dụng ngay lập tức” (trước ngày 30/6). Liêụ có phải vì Điều 79 Khoản 1 và điều 235 Khoản 5 có thể được vận dụng để kiện Formosa, nên phải hoãn? 
Thứ tư, không thấy Chính phủ và các bộ ngành liên quan nhận lỗi và giải thích về trách nhiệm đối với thảm họa môi trường, không thấy nói sẽ xử lý thế nào đối với những tổ chức hay cá nhân mắc sai phạm nghiêm trọng (như thủ tướng đã tuyên bố).
Thứ năm, không thấy Chính phủ xin lỗi hay giải thích tại sao lại đàn áp bằng bạo lực đối với người dân biểu tình ôn hòa đòi biển sạch và minh bạch (như thế lực thù địch). Người dân coi hành động trấn áp này đồng nghĩa với bao che cho Formosa.
Đấu tranh quyền lực và chống tham nhũng
Tuy Đại hội Đảng và bầu cử Quốc hội đã “tạm xong”, nhưng đấu tranh quyền lực còn tiếp diễn. Những động thái “chống tham nhũng” gần đây cho thấy những người thuộc cơ chế quyền lực cũ (hay nhóm lợi ích) đang là đối tượng bị “chỉnh lý”, để cơ chế quyền lực mới củng cố thế lực.  
Sau khi xử lý vụ phó chủ tịch Hậu Giang Trịnh Xuân Thanh (về chiếc xe Lexus gắn biển Xanh bất minh) và vụ Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng (đã điều chuyển con trai vào các chức vụ bất minh), cuộc “chính lý” vẫn đang tiếp diễn. Trong bối cảnh Trung Quốc đang tập trận quy mô lớn tại Biển Đông (5-11/7) để răn đe trước khi Tòa án Thường trực (PCA) ra phán quyết về tranh chấp Biển Đông (12/7), hội nghị Trung ương 3 (từ 4/7) đang bàn về vấn đề nhân sự “hệ trọng”. Đáng lưu ý là nguyên phó chủ tịch Bà Rịa-Vũng Tàu Phan Thanh Bình đã bị truy tố về “sai phạm quản lý đất đai”. Ông Bình là người đã tổ chức mít tinh phản đối Trung Quốc đem dàn khoan HD981 vào Biển Đông (5/2014) nên đã bị cách chức. Liệu việc xử lý ông Phan Thanh Bình mà không xử lý các cá nhân có trách nhiệm đã mắc sai phạm nghiêm trọng trong vụ bê bối Formosa có phải là một tín hiệu đáng suy nghĩ?
Ngoài ra, hội nghị TƯ 3 chắc sẽ phải bàn đối sách của Việt Nam về tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, trước khi Tòa án Thường trực (PCA) phán quyết về vụ kiện của Philippines. Việt Nam phải có thái độ trước phán quyết của PCA, không thể lẩn tránh, vì đây là thước đo đánh giá và phân biệt thái độ của các nước ASEAN “xoay trục” về phía nào. Để đối phó với phán quyết của PCA, Trung Quốc đã tìm mọi cách phân hóa và lôi kéo được sự ủng hộ của 3 nước ASEAN là Campuchia, Lào và Brunei (tại khu vực Đông Nam Á). 
Việt nam có thể trì hoãn, không dám kiện Trung Quốc ra PCA như Philippine đã làm, vì sợ “nhạy cảm” (hay nói cách khác là sợ Trung Quốc). Nhưng nếu Việt Nam không dám kiện Formosa hoặc nếu không hỗ trợ pháp lý cho người dân bị nạn kiện Formosa (như các nước khác đã làm), là vô cùng dại dột và không thể biện minh. Kiện về môi trường là một việc khó khăn và phức tạp nhưng được lòng dân, và được quốc tế ủng hộ. Vì vậy, phải kết hợp “nhà nước và nhân dân cùng làm”, phải kết hợp chặt chẽ giữa quốc gia với quốc tế, phối hợp “ba mặt giáp công” là mặt trận pháp lý, khoa học và truyền thông. 
Đây không phải là lần đầu tiên. Năm 2008, với sự hỗ trợ của Hội Luật gia Đồng Nai và Đoàn Luật sư Bà Rịa-Vũng Tầu, nông dân 3 tỉnh Đồng Nai, t/p Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu đã kiện công ty Vedan vì đã xả chất thải độc ra sông Thị Vải. Cuối cùng Vedan đã phải bồi thường 119,5 tỷ VNĐ cho Đồng Nai, 45,7 tỷ VNĐ cho t/p Hồ Chí Minh, 53,6 tỷ VNĐ cho Bà Rịa-Vũng Tầu. Năm 2015, trong vụ kiện BP làm tràn dầu ra vịnh Mexico, BP đã phải bồi thường cho Mỹ 18,7 tỷ USD và chi phí 54 tỷ USD để khắc phục hậu quả môi trường. Theo luật sư Trần Quốc Thuận (nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội), điều mà người dân Miền Trung cần làm lúc này là thu thập đủ chứng cứ để kiện Formosa.  
Đến ngày 30/6/2016, chính phủ mới công bố nguyên nhân và thủ phạm gây ra thảm họa môi trường, nhưng các nhà khoa học và điều tra đã biết từ lâu, tuy không được phép công bố. Ngày 22/4/2016, thiếu tướng Nguyễn Xuân Lý, cục trưởng C49 (phòng chống tội phạm môi trường) cho biết, “phía C49 không thể phát ngôn ngay được vì ảnh hưởng tới nhiều vấn đề khác”. Điều đó có nghĩa C49 đã biết nhưng không được nói. 
Về số tiền Formosa đền bù thiệt hại, có nhiều ý kiến khác nhau. Có ý kiến thắc mắc tại sao con số 500 triệu USD lại tròn trĩnh như vậy? Dựa trên cơ sở nào? Theo thông báo thì đến 30/6/2016 chính quyền Hà Tĩnh mới lập ra “Hội đồng đánh giá thiệt hại do Formosa gây ra”. Nếu con số đó là của Formosa đưa ra, thì có hợp lý hay không? Theo cách tính của một chuyên gia môi trường (để tham khảo) thì tổng thiệt hại vật chất và tinh thần của thảm họa này phải là 690.69 triệu USD, nếu tính theo chuẩn của US EPA (Environalental Protection Agency), và ước tính phải mất khoảng 69 tháng mới có thể đánh giá được hết thiệt hại.
Những lỗ hổng về truyền thông  
Thảm họa môi trường đã trở thành thảm họa truyền thông và khủng hoảng lòng tin. Người ta hay nói “mất lòng tin là mất tất cả”. Vậy lòng tin từ đâu?
Từ trước đến nay chưa có một vấn đề nào có thể lôi kéo được sự quan tâm và bức xúc của cộng đồng người Việt trong nước và ngoài nước nhiều đến thế, không phân biệt trí thức – khoa học hay người dân lao động, không phân biệt báo chí “lề phải” hay “lề trái”. Vì môi trường là vấn đề “trung tính”, không có “thế lực thù địch” nào có thể xúi dục. Đây là vấn đề toàn cầu và vấn đề sống còn của nhân loại, nên không có nhà nước nào lại dại dột đàn áp và bịt miệng dư luận. Đây là vấn đề phải tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế (như một nghĩa vụ toàn cầu), nhất là về mặt khoa học, pháp lý và truyền thông. Từ chối sự giúp đỡ của quốc tế để đối phó với một thảm họa môi trường là vô cùng dại dột và không thể biện minh.
Ngày 20 và 25/6/2016, kênh truyền hình Đài Loan PTS đã phát chương trình phóng sự điều tra dài 60 phút “Viêt Nam: Cái chết của cá” nói về nguyên nhân cá chết tại vùng biển Miền Trung mà Formosa là nghi phạm chính. Chương trình này đã gây chấn động dư luận Đài Loan, tác động đến chính giới. Tuy nhiên, khi PTS vào Việt Nam làm chương trình này có lẽ không được sự ủng hộ của cơ quan chức năng và sự phối hợp của Đài truyền hình Trung ương hay địa phương, mà phải “làm chui”, (với sự hỗ trợ của vài nhà báo “lề trái”).
UDN (United Daily News) là tờ báo lớn thứ 3 Đài Loan, với đường lối biên tập ủng hộ liên minh chính trị do Quốc Dân Đảng (KNT) cầm đầu, đã bị thua Đảng Dân Tiến của bà Thái Anh Văn trong cuộc tổng tuyển cử (1/2016). Vừa rồi, báo UDN đã đưa tin chính phủ Việt Nam cấm xuất cảnh hai lãnh đạo của Formosa nhằm gây áp lực buộc họ phải chịu nhận trách nhiệm vụ cá chết tại Vũng Áng. Tuy nhiên, Formosa “không xác nhận” tin này.
Trong khi đó, phóng viên kênh truyền hình PTS của Đài Loan bình luận, “Nếu quả thật không có chuyện cấm xuất cảnh (là một việc rất nghiêm trọng) thì lẽ ra Formosa phải phủ nhận và tuyên bố thông tin đó là sai sự thật. Đằng này, họ lại chỉ úp mở “không xác nhận” thông tin. Dù sự thật thế nào, chính phủ Việt Nam cũng cần lên tiếng vì hiện đang có dư luận xì xào rằng phía Việt Nam “phá án” bằng “nghiệp vụ Bắc Giang” (tức ép cung). Nếu UDN đặt điều thì Việt Nam hoàn toàn có thể kiện UDN vì họ đã vu khống chính phủ.
Để hội nhập quốc tế, việc kết nối quốc tế về truyền thông là một việc cần làm vì đây là một khâu yếu của Việt Nam. Trong khi đó, cần tránh những tranh cãi gây tai tiếng và chia rẽ nội bộ mà dư luận hay gọi là hiện tượng “đấu tố” lẫn nhau hay “ném đá” hội đồng. “Khôn nhà dại chợ” chỉ có lợi cho các thế lực thù địch. Sự cố truyền thông của chương trình VTV “60 phút mở” do nhà báo Tạ Bích Loan chủ trì, với một số đồng nghiệp khác, là một ví dụ. Gần đây cuộc “bút chiến” trên mạng giữa Biên tập viên Lê Bình của VTV 24, với luật sư Trần Vũ Hải, là một ví dụ khác. Các sự cố đáng tiếc này bộc lộ những lỗ hổng về truyền thông.
Tuy nhiên, có những dấu hiệu đáng mừng là một số báo chí Viêt Nam (như Zing.Vn) đã cử phóng viên sang Đài Loan điều tra và làm phóng sự. Phóng viên của Zing đã gặp gỡ phỏng vấn các nghị sĩ Quốc hội, các tổ chức Xã hội Dân sự và người dân Đài Loan về những gì liên quan tới Formosa (cả ở Đài Loan lẫn Việt Nam). 
Bà Su Chih-feng, một nghị sỹ đảng cầm quyền Dân Tiến, cựu thị trưởng Vân Lâm (thủ phủ của Formosa và tâm điểm của ung thư) đã nói rằng Formosa là “quái vật khổng lồ”, phải cẩn trọng và cứng rắn với họ để tránh những rủi ro, vì quyền lực của họ rất lớn đối với chính quyền. Trong 9 năm làm thị trưởng Vân Lâm (2005-2014) bà Su đã từng lên tiếng từ chối dự án thép hàng tỷ đô của Formosa vì nguy cơ ô nhiễm cao. Bà Su khuyên nên kiểm soát chặt không cho họ đốt than cốc gây ô nhiễm nghiêm trọng. Trước khi hoạt động, chính phủ phải buộc họ thỏa thuận xử phạt thế nào nếu xẩy ra ô nhiễm hoặc gây ra bệnh tật. 
Một nghị sỹ Đài Loan khác, ông Kuen-yuh Wu cho biết đã kêu gọi Formosa phải giải trình về vụ cá chết và cho biết nhiều người ở Đài Loan đang kiện Formosa vì tỷ lệ ung thư tăng. Ông nói khi Formosa tới các nước khác để đầu tư họ phải thực hiện các trách nhiệm xã hội chứ không chỉ làm ăn kiếm lợi. Họ phải quan tâm đến các vấn đề như ô nhiễm, quyền con người, quyền người lao động. “Formosa là trường hợp cá biệt. Thật đáng tiếc là chuyện này đã xẩy ra. Chúng tôi cũng quan ngại về hành vi của Formosa ở Việt Nam. Đó cũng là lý do chúng tôi muốn giám sát hơn nữa hoạt động của công ty này ở nước ngoài. Formosa có ảnh hưởng rất lớn đến chính phủ Đài Loan trong quá khứ. Nhưng tôi tin chính phủ mới sẽ không chấp nhận kiểu ảnh hưởng thế này và sẽ kiểm soát tập đoàn này tốt hơn…”
Có thể hiểu Formosa đang hết thời. Tuy trước đây họ có thể thao túng chính phủ Đài Loan (cũng như Việt Nam) nhưng “thành tích” hủy hoại môi trường của họ quá lớn, nên uy tín của họ đã xuống quá thấp, ở Đài Loan cũng như các nơi khác trên thế giới. Nếu Việt Nam tiếp tục bao che cho họ theo kiểu “phạt cho tồn tại” là vô cảm và vô minh. Chủ nghĩa tư bản hoang dã và chủ nghĩa xã hội thân hữu đang trở thành kẻ thù của nhân loại tiến bộ.   
Những lỗ hổng về khoa học và pháp lý 
Nghị sỹ Kuen-yuh Wu nói với phóng viên Zing rằng cho đến giờ ông vẫn chưa được đọc báo cáo điều tra, những gì ông biết chỉ dừng trên thông tin báo chí đưa như việc xuất hiện xyanua và phenol. Chưa tiếp cận được báo cáo thì ông không biết nồng độ xyanua trong nước ra sao và vì vậy khó đưa ra được kết luận của mình. Với độ dài đường ống thải hiện nay, chất độc chỉ lan ra được 47km, vì vậy nồng độ chất độc phải cao lắm mới lan ra tới 300km. Bộ TN&MT giải thích rằng khi xyanua và phenol kết hợp trở thành “tấm chăn” khổng lồ hút nhiều chất độc khác nên làm cá chết trên diện rộng. “Xyanua là rất độc và nguyên nhân cá chết hẳn là do xyanua, nhưng xyanua khi kết hợp lan rộng đến thế nào thì cần phải đọc báo cáo chi tiết. Là chuyên gia về độc tố học, tôi chưa từng đọc thấy tài liệu nào nói đến trường hợp hút các chất độc khác kiểu này”. Nói cách khác, ông ta chưa được thuyết phục.
Một chuyên gia khác là kỹ sư Nguyễn Minh Quang cũng khuyên là nên công bố các tài liệu khoa học và báo cáo điều tra để có cơ sở thuyết phục. Kết quả phân tích các mẫu nước thu thập trong khu vực Lăng Cô ngày 15/4/2016, trong khi có hiện tượng cá chết hàng loạt ở đây, đã bác bỏ lập luận của phía Việt Nam vì cả hai chất phenol và xyanua không được phát hiện trong tất cả các mẫu nước. Ngược lại, 5 trong 6 mẫu nước thu thập được có chứa NH4 với nồng độ từ 0,154 đến 0,416 mg/L. Với nồng độ đó, cá biển có thể chết ngay lập tức vì nồng độ an toàn của ammonia/ammonium cho cá nước mặn là zero… Do đó, không có một độc tố nào hiện diện trong cá chết vì ammonia/ammonium.
Theo ông Quang, giả sử hơn 50% mẫu cá chết thu được thật sự chết vì phenol và xyanua, như tuyên bố của Bộ trưởng Trần Hồng Hà, thì mức độ chính xác của nguyên nhân chỉ là 50% và gián tiếp thừa nhận rằng có một “yếu tố cực độc” khác đã giết số mẫu cá chết còn lại. Nếu kết quả phân tích mẫu cá không được công bố, thì bất cứ ai cũng có thể giả thiết rằng chính “yếu tố cực độc” kia đã giết chết hàng loạt cá biển miền Trung, và lập luận này có cơ sở khoa học vì ammonia/ammonium được phát hiện trong nước biển ở nồng độ có thể giết chết cá, mặc dù ở cách xa nguồn nước thải trên 250 km. Nếu giả thiết này là đúng thì mức độ chính xác về nguyên nhân cá chết do phía Việt Nam đã công bố là “con số không!”
Ông Quang cũng khuyến nghị nên soát xét lại giấy phép xả thải của Formosa để lấp tất cả “kẽ hở pháp luật,” vì theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà có thể nói “ta chưa tiên liệu được các chất thải của Formosa”. Cái cần giám sát nhất là từ luyện cốc, cần có hệ thống kiểm soát đạt “tiêu chuẩn 52”, nhưng vì đang trong giai đoạn chạy thử, nên chưa cơ quan nào được vào, chỉ khi nào họ đã vận hành rồi thì mới vào. Đây là kẽ hở pháp luật. Ta chưa kiểm soát được. Đáng ra phải đáp ứng tiêu chuẩn 52. Hệ thống quan trắc cũng chưa quan trắc được phenol, xyanua do pháp luật còn lỗ hổng, không có giám sát trong quá trình giám sát, thử nghiệm. Vì vậy, ông Quang đề xuất cách tốt nhất là lưu giữ lại nước thải ở hồ chứa tạm và chỉ được xả ra môi trường khi nào hội đủ tiêu chuẩn được ghi trong giấy phép qua kết quả phân tích.
Nói cách khác, đấu tranh trên ba mặt trận khoa học, pháp lý, và truyền thông còn tiếp diễn, và cần sự trợ giúp của quốc tế. Kết luận của Chính phủ mới chỉ là bước đầu. Các nhà khoa học cần tiếp tục điều tra và phản biện để có cơ sở kiện formosa. Nếu Việt Nam nhận tiền phạt “cho phép tồn tại” thì sẽ mắc bẫy Formosa và các thế lực bất minh. Đấy là cách mà lâu nay họ vẫn làm. Xét cho cùng, Formosa chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. 
<img alt="" class="alignnone size-full wp-image-33490" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2016/07/img_3317-1.jpg?w=700" />
Vô cảm và vô can
Trong khi thảm họa môi trường Miền Trung được Chính phủ kết luận là do Formosa gây ra, thì Hà Tĩnh có tới 16 trung ương ủy viên (số lượng nhiều vô địch toàn quốc). Trong đó có hai người đứng đầu hai bộ quan trọng nhất đối với các dự án đầu tư là Bộ KH&ĐT và Bộ TN&MT. Cơ cấu nhân sự bất thường này có liên quan gì đến Formosa không? Chẳng lẽ Hà Tĩnh có nhiều nhân tài như vậy? Hay đó là phần thưởng cho sự đóng góp của tỉnh vào thảm họa này? Ông Võ Kim Cự (nguyên Chủ tịch/Bí thư Hà Tĩnh) là người có công rước Formosa vào Việt Nam đầu tư, và ban phát nhiều ưu đãi đặc biệt (thậm chí sai phạm quy định) thì nay vô can. Ông Cự vẫn là Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã và đại biểu quốc hội.
Liên quan đến những nội dung sai phạm, ông Võ Kim Cự và các lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đã thừa nhận kết luận của Thanh tra Chính phủ là khách quan và cam kết sẽ “nghiêm túc tiếp thu, khắc phục, chấn chỉnh những sai phạm”. Ông Cự cho biết, “Có cái đã xử lý, có cái đang xử lý và sẽ xử lý một cách nghiêm túc những khuyết điểm trên”. Không hiểu ông Cự “xử lý và khắc phục” thế nào thảm họa môi trường (và có thể là thảm họa an ninh). Nếu ông Cự và các quan chức khác có liên quan mà vô can, thì sẽ còn nhiều ông Cự khác và còn nhiều Formosa khác. Tại sao các quan chức địa phương có thể rủ nhau đi ăn hải sản và tắm biển sau khi góp phần để xảy ra thảm họa môi trường này? Thật vô cảm và vô minh!   
Trong khi đó người dân địa phương bị nạn ở Hà Tĩnh sống ra sao? Cả nước quan tâm và đồng cảm với thảm cảnh cá chết do biển nhiễm độc, ngư dân mất nguồn sinh sống và mất luôn ngư trường truyền thống bao đời nay. Nhưng chưa hết, hệ quả của dự án Formosa còn có những thảm cảnh và góc khuất mà nhiều người không biết, nếu thiếu truyền thông hay vô cảm. Nhà báo Trần Đăng Tuấn đã “giận run người” khi biết tin 155 học sinh thôn Đông Yên (xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) bị thất học do tái định cư. Theo báo Một Thế giới (25/6/2016), bố mẹ các em chưa đi tái định cư và chính quyền yêu cầu các em phải đi học tại các trường trên khu vực tái định cư (cách nhà tới 25 km) nên các em thất học. Một số giáo viên tình nguyện tổ chức dạy các em trong khi chờ đợi, đã bị chính quyền quy tội “làm trái pháp luật”. Họ nơm nớp “sống trong sợ hãi” như tội phạm vì bị công an xã liên tục “triệu tập”. 
Ông Nguyễn Hữu Sum, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã Kỳ Anh khẳng định với báo chí: “Theo quy định của Luật giáo dục và Điều lệ Trường Tiểu học, THCS thì việc mở lớp dạy học mà không được sự cho phép của chính quyền địa phương và cơ quan hữu quan, đặc biệt là sử dụng đội ngũ chưa đủ tiêu chuẩn để lên lớp là vi phạm pháp luật”. Nếu nói như vậy thì Cụ Hồ ngày trước đã “vi phạm pháp luật” vì dám phát động “bình dân học vụ”! Trong khi những người cầm quyền sai phạm nghiêm trọng vẫn vô can, và những tỷ phú gây ra thảm họa môi trường được “khoan hồng”, thì những giáo viên tình nguyện và học sinh cơ nhỡ lại trở thành tội phạm “vi phạm pháp luật” chỉ vì là nạn nhân của Formosa, chỉ vì muốn học. Nếu nói “đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại” thì họ đang đánh ai đây?  
Thay vì xin lỗi dân và giải thích với dư luận sẽ xử lý như thế nào những cá nhân mắc sai phạm gây ra thảm họa môi trường (như thủ tướng đã nói), thì Chính quyền tiếp tục dọa trấn áp để bịt miệng dư luận, với lý do “các thế lực thù địch” xui khiến. Thế lực thù địch nào xui khiến các giáo viên và học sinh cơ nhỡ muốn được học? Ai là thù địch?   
Trong khi đó du lịch Trung Quốc đang tràn vào Việt Nam, gây ra nhiều bất ổn (cả về số lượng lẫn tính chất phức tạp). Đây là một hệ quả tất yếu của mối quan hệ Trung-Việt đầy bất ổn. Tuy chưa đến mức báo động, nhưng đây là một vấn đề đáng lo ngại, nếu đặt nó bên cạnh những vấn đề bất ổn khác như hàng vạn người lao động Trung Quốc đang sinh sống tại các khu vực có các dự án khủng của Trung Quốc tại Miền Trung (như Vũng Áng). Việc Trung Quốc vừa lập Tổng Lãnh sự quán tại Đà Nẵng cũng là một câu hỏi đáng suy nghĩ trong bối cảnh Biển Đông đang nóng lên từng ngày trước phán quyết của PCA. 
Việc Formosa gây ra thảm họa môi trường làm cá chết, buộc chính phủ phải di dân và mất biển, có phải là một ý đồ lâu dài đối với Việt Nam? Thời điểm gây ra cá chết hàng loạt làm khủng hoảng xã hội trước chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama, có phải là một ý đồ trước mắt để cản đường quan hệ Việt-Mỹ? Việc Formosa chiếm cảng nước sâu Sơn Dương tại Vũng Áng có liên quan gì tới chiến lược của Trung Quốc tại Biển Đông?  
Đầu tư và bảo vệ môi trường
Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, trong hơn hai tháng qua, để bắt được Formosa cúi đầu nhận tội, Chính phủ Việt Nam đã có nỗ lực rất lớn. Tuy nhiên, vẫn còn 2 vấn đề lớn chưa được giải đáp thỏa đáng. Thứ nhất, nếu Formosa khẳng định nguyên nhân xả thải làm nhiễm độc biển là do lỗi của các nhà thầu phụ, thì các nhà thầu phụ này là ai? Chính phủ Việt Nam cần biết đích danh các nhà thầu phụ đó để có biện pháp xử lý thích đáng. Formosa nó là do sự cố chập điện, vậy chập điện là vô tình hay cố ý? Thứ hai, những cá nhân và tổ chức nào của Việt Nam có trách nhiệm trong vụ việc này vì đã buông lỏng quản lý, giảm sát, hoặc đưa ra nhiều “ưu đãi” vượt quá mức quy định cho Formosa, để họ gây ra thảm họa môi trường?
Chính phủ Việt Nam phải lập ra các tổ chức giám sát để theo dõi thực hiện những cam kết mà Formosa đã tuyên bố, như bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi thải ra môi trường, phối hợp với các bộ ngành và các tỉnh miền Trung xây dựng các giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự.
Từ nay, những dự án lớn phải do chính phủ Trung ương quyết định, chứ không để cho chính quyền địa phương quyết định nữa. Phải điều hòa mục tiêu phát triển quốc gia để tránh tình trạng các địa phương đua nhau đầu tư phát triển bằng mọi giá, với những dự án chưa thẩm định kỹ, với các cán bộ yếu kém đưa ra những quyết định bất minh.
Tuy “mất bò mới lo làm chuồng”, nhưng vẫn phải điều chỉnh chính sách đầu tư. Không chấp nhận những dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Không nên tin vào lời hứa của các nhà đầu tư, mà coi nhẹ thẩm định dự án. Phải kiên quyết xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức nào sai phạm trong vụ Formosa, nhằm răn đe các trường hợp tương tự không để xảy ra nữa. Vì vậy, không thể để cho những cá nhân, tổ chức này vô can.
Lời cuối
Nhiều người ngạc nhiên tại sao Formosa lại liều lĩnh đến phi lý khi đầu tư 10 tỉ USD (sau tăng lên 28 tỷ) cho một dự án thép có công suât 7,5 triệu tấn/năm (sau tăng lên 22 triệu tấn). Điều này là cực kỳ rủi ro vì giá thép đã giảm 200%. Vậy lý do thực sự là gì? Người ta có lý do để nghi ngờ là China Steel mượn danh Formosa để chuyển dịch sản xuất thép từ quặng tới thép thô vốn là khâu tốn kém nhất và ô nhiễm nhất sang Việt Nam, để cắt giảm chi phí và để tránh ô nhiễm môi trường Đài Loan. Nhưng Formosa và China Steel không thể tự mình làm được điều đó nếu không có các quan chức tham nhũng Việt Nam vô cảm và vô minh.
Thảm họa môi trường do Formosa gây ra tại Miền Trung còn lớn hơn sự kiện Trung Quốc đem dàn khoan HD981 vào hải phận Việt Nam tại Biển Đông (5/2014), là một bước ngoặt gây khủng hoảng quan hệ Trung-Việt. Formosa là một quả bom nổ chậm và là một tử huyệt đối với Việt Nam, cả về môi trường lẫn an ninh. Muốn vô hiệu hóa quả bom nổ chậm và tử huyệt này, phải “xoay trục” để thoát Trung và cải cách thể chế. Muốn khắc phục sai phạm dẫn đến thảm họa môi trường (và an ninh) thì việc chống tham nhũng và kiểm soát các nhóm lợi ích phải đi đôi với cải cách thể chế.  
NQD. 7/7/2016
Tác giả: Nguyễn Quang Dy
Blog Kim Dung
<div id="jp-post-flair" class="sharedaddy sd-like-enabled sd-sharing-enabled">
<div class="sharedaddy sd-sharing-enabled">
<div class="robots-nocontent sd-block sd-social sd-social-icon-text sd-sharing">
<h3 class="sd-title">Chia sẻ:</h3>
</div>
</div>
<div class="sharedaddy sd-block sd-like jetpack-likes-widget-wrapper jetpack-likes-widget-unloaded" id="like-post-wrapper-60865050-33491-577ed31246f74" data-src="//widgets.wp.com/likes/#blog_id=60865050&post_id=33491&origin=thanhnientudo.wordpress.com&obj_id=60865050-33491-577ed31246f74" data-name="like-post-frame-60865050-33491-577ed31246f74">
<h3 class="sd-title">Like this:</h3>
<div class="likes-widget-placeholder post-likes-widget-placeholder">Like Đang tải...</div>
</div>
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Quả bom Formosa: Cái giá của vô cảm & vô minh

Ảnh Ông Võ Kim Cự, nguyên Chủ tịch UBND Hà Tĩnh, người “có công” đưa Dự án Formosa vào VN Sau những tai họa giáng xuống đầu người dân mấy...

HÃY ĐÓNG CỬA FORMOSA VÀ BỎ TÙ NHỮNG KẺ CÕNG RẮN VÀO NHÀ:

<img alt="" class="alignnone size-full wp-image-33482" src="https://thanhnientudo.files.wordpress.com/2016/07/img_3312.jpg?w=700" /> 
Lượng các chất ô nhiễm mà Formosa Hà Tĩnh sẽ thải ra môi trường là những con số khủng khiếp: khí thải (gần 36 triệu tấn/năm), nước thải (trên 28.000 tấn/năm các chất ô nhiễm); lượng phenol và xyanua trong nước thải của Formosa trước khi xử lý là 120 tấn/năm hay 0,36 tấn/ngày… Chỉ riêng chất thải rắn (gần 9 triệu tấn/năm) đã đủ biến VŨNG ÁNG THÀNH MỘT VÙNG ĐẤT CHẾT. Thời hạn giao đất 70 năm đâu còn ý nghĩa gì khi bãi rác sẽ là vĩnh viễn!
Nếu những người cấp phép không phản bác được các số liệu và lập luận được nêu trong bài này thì còn chờ gì nữa.
Formosa Hà Tĩnh: phát thải “siêu độc”, quản lý “chưa tiên liệu”?
Đăng Nguyễn
(Chiều nay BÀI BÁO ĐÃ BỊ KIỂM DUYỆT, phải gỡ ra khỏi TBKTSG online, tôi xin đưa text lên đây)
(TBKTSG) – Trả lời báo chí tại cuộc họp báo ngày 30-6-2016, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà nói rằng: “Về quy chuẩn môi trường, trước đây vì nhiều lý do nên một số ngành ô nhiễm được ưu tiên. Ví dụ trong ngành luyện kim, luyện thép… nếu để tiêu chuẩn cao sẽ khó khả thi nên phải hạ thấp hơn chuẩn bình thường để ngành đó tồn tại, phát triển” (VnExpress). Vậy “trước đây”, hay nói đúng hơn là cho đến thời điểm này, các vấn đề môi trường của ngành thép được quản lý như thế nào để bây giờ Formosa Hà Tĩnh gây ra thảm họa môi trường ven biển miền Trung, đến nỗi Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà phải thừa nhận: “Có thể nói ta chưa tiên liệu được các chất thải của Formosa” (Tuổi Trẻ)?
Phát thải “siêu độc” của Formosa
Thật ra, từ năm 2009, Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường (Tổng cục Môi trường, Bộ TN-MT) đã cho xuất bản tài liệu “Hướng dẫn lập báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án luyện gang thép” (Hướng dẫn ĐTM). Hướng dẫn ĐTM này gồm lời nói đầu và 8 chương, đưa ra các phân tích chi tiết về công nghệ luyện gang thép, các tác động môi trường, các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường, chương trình quản lý và giám sát môi trường, tham vấn ý kiến cộng đồng và cuối cùng là khung hướng dẫn kỹ thuật lập báo cáo ĐTM dự án đầu tư xây dựng nhà máy luyện gang thép.
Hướng dẫn ĐTM này đã nêu rất rõ “…trong quá trình xây dựng và vận hành các dự án đầu tư xây dựng nhà máy luyện gang thép sẽ gây ra những tác động tiêu cực tới môi trường. Vì vậy cần phải tiến hành đánh giá tác động môi trường cho dự án, nhằm mục đích phân tích, đánh giá và dự báo những tác động có lợi và có hại, trực tiếp và gián tiếp, trước mặt và lâu dài mà các hoạt động của dự án có thể ảnh hưởng đến tài nguyên và môi trường khu vực, để từ đó xây dựng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đồng thời giúp cho cơ quan chủ đầu tư dự án có những quyết định toàn diện và đúng đắn về các giải pháp phát triển dự án gắn với bảo vệ môi trường”. Với những gì được viết ra một cách chi tiết trong hướng dẫn này, thật khó hiểu với sự thừa nhận của Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà ở trên.
Cân bằng nguyên vật liệu và năng lượng để sản xuất ra 1 tấn thép thô từ nhà máy liên hợp gang thép như của Formosa mà Bộ TN-MT hướng dẫn (xem hình).
Theo hướng dẫn ĐTM này để tính toán với công suất giai đoạn 1 là 15 triệu tấn thép/năm, Formosa Hà Tĩnh sẽ thải ra môi trường với tải lượng các chất ô nhiễm (xem bảng).
Đó quả là những con số khủng khiếp cho dù xét theo bất cứ nguồn ô nhiễm nào: khí thải (gần 36 triệu tấn/năm), nước thải (trên 28.000 tấn/năm các chất ô nhiễm) hay chất thải rắn (gần 9 triệu tấn/năm). Tất nhiên đây là tải lượng ô nhiễm trước khi được xử lý bằng các hệ thống kiểm soát ô nhiễm không khí, xử lý nước thải và quản lý chất thải rắn.
Một điều đáng lưu ý, đó là tổng lượng phenol và xyanua trong nước thải của Formosa trước khi xử lý là 120 tấn/năm hay 0,36 tấn/ngày (cho rằng nhà máy vận hành 330 ngày/năm), tính theo tài liệu hướng dẫn ĐTM của Bộ TN-MT ở trên.
Như vậy, tính ra trong năm ngày nhà máy mất điện và không thể xử lý được nước thải, tổng lượng phenol và xyanua đã thải ra biển Vũng Áng mà Bộ TN-MT công bố đó là nguyên nhân chính gây ra thảm họa cá chết hàng loạt từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế trong tháng 4-2016 vừa qua, là 1,82 tấn (giả định chạy theo công suất của giai đoạn 1). “Chỉ” 1,82 tấn phenol và xyanua trong năm ngày, mà phá hủy gần như toàn bộ rạn san hô trên 200 cây số bờ biển miển Trung mà có khi cần đến cả trăm năm để phục hồi. “Chỉ” 1,82 tấn phenol và xyanua trong năm ngày, mà hàng triệu ngư dân miền Trung điêu đứng vì mất ngư trường trong vài tháng qua và sẽ còn khó khăn không biết đến bao giờ.
Nếu tính theo giấy phép xả thải mà Formosa đã được cấp với lưu lượng 45.000 mét khối/ngày, chỉ riêng với nồng độ phenol hay xyanua cho phép đều là 0,585 mg/l, thì tổng lượng phenol và xyanua sẽ thải ra biển Vũng Áng trong điều kiện Formosa vận hành ổn định và xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn cho phép sẽ là 17,37 tấn/năm, tức là lớn gấp 9,5 lần so với lượng thải của năm ngày gây ra thảm họa.
Vậy liệu rằng hệ sinh thái biển miền Trung kia, vốn đã bị phá hủy gần như toàn bộ “chỉ” với 1,82 tấn phenol và xyanua, có tiếp tục chịu đựng nổi trong 70 năm tới khi còn tiếp nhận hàng năm một số lượng phenol và xyanua “ổn định” là 17,37 tấn/năm, đó là chưa kể Formosa còn dự kiến nâng công suất nhà máy lên 1,5 lần, đạt 22 triệu tấn thép/năm cũng sẽ dẫn đến lượng phát thải gấp 1,5 lần như thế?
Xem ra Bộ TN-MT cần phải nỗ lực nhiều để có bộ quy chuẩn nước thải cũng như giấy phép xả thải phù hợp cho Formosa Hà Tĩnh, thay cho bộ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp sản xuất gang thép QCVN 52:2013/BTNMT đang được áp dụng và “chưa tiên liệu được các chất thải của Formosa” với chỉ 12 thông số.
Để tham khảo, Hướng dẫn về môi trường, sức khỏe và an toàn của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) áp dụng cho nước thải của các nhà máy sản xuất thép liên hợp như Formosa quy định đến 25 thông số, trong đó có rất nhiều thông số về kim loại nặng mà QCVN 52:2013/BTNMT không quy định.
Sau nước thải là khí thải
Dư luận chưa chú ý đến nhiều về khí thải từ Formosa Hà Tĩnh, cho dù đó cũng là một nguồn ô nhiễm cực lớn, có lẽ do khu liên hợp gang thép này chưa vận hành toàn bộ dây chuyền sản xuất. Theo tính toán ở trên, chỉ riêng phát thải CO2 của Formosa Hà Tĩnh đã đạt đến 34,5 triệu tấn/năm, so với tổng lượng phát thải khí nhà kính năm 2020 của tất cả các ngành sản xuất và xây dựng là 68,3 triệu tấn/năm (không kể ngành công nghiệp sản xuất năng lượng), theo báo cáo dự báo phát thải khí nhà kính của Bộ TN-MT năm 2014.
Nghĩa là, chỉ riêng khu liên hợp gang thép Formosa Hà Tĩnh, phát thải khí nhà kính đã chiếm đến trên 50,5% tổng lượng phát thải khí nhà kính trong toàn bộ các ngành sản xuất và xây dựng tại Việt Nam! Ta biết rằng Việt Nam là một trong những nước dễ bị tổn thương nhất thế giới do biến đổi khí hậu, và những thảm họa do thiên tai như hạn hán, lũ lụt và những hiện tượng thời tiết cực đoan khác xảy ra khắp cả nước trong thời gian qua với cường độ tác hại ngày càng lớn cũng như tần suất xảy ra ngày càng dày đặc đã chứng minh điều đó. Vậy thì không rõ khi vận hành toàn bộ dây chuyền sản xuất, Formosa Hà Tĩnh sẽ tiếp tục góp phần làm nghiêm trọng thêm tác động do biến đổi khí hậu đến mức nào?
Cùng với CO2 còn là những chất ô nhiễm khác độc hại không kém, đó là bụi và khí kim loại gần 1 triệu tấn/năm có nguy cơ rất cao gây ra các bệnh về đường hô hấp, trong đó có ung thư phổi. Ngoài ra, SO2 và NOx là những khí gây ra mưa axit, làm suy giảm chất lượng đất, chất lượng nước, giảm năng suất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, cũng đạt đến lượng phát thải theo thứ tự là 33.000 tấn/năm và 34.500 tấn/năm.
Tương tự nước thải, khí thải cũng có quy định riêng, đó là Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp sản xuất thép QCVN 51:2013/BTNMT. Quy chuẩn này quy định 11 thông số cho khí thải sản xuất thép nói chung, và 11 thông số cho khí thải sản xuất cốc (luyện cốc).
Trong khi đó, hướng dẫn về môi trường, sức khỏe và an toàn của IFC áp dụng cho khí thải của các nhà máy sản xuất thép liên hợp như Formosa quy định chung đến 18 thông số, không phân biệt quy trình sản xuất.
Có hai điều đáng nói về QCVN 51:2013/BTNMT, đó là quy định chỉ tiêu dioxin/furan chỉ được áp dụng từ ngày 1-1-2017, và nồng độ bụi cho phép cao gấp 2-5 lần so với hướng dẫn của IFC (100 mg/Nm3 so với 20-50 mg/Nm3, trong đó IFC đề nghị áp dụng 20 mg/Nm3 khi trong bụi phát hiện có các kim loại độc hại). Dioxin, thành phần chính của chất độc màu da cam mà không lạ gì với người dân Việt Nam, là tác nhân gây chết người, ung thư và để lại nhiều di chứng về sức khỏe cho nhiều thế hệ; Dioxin/Furan là những hợp chất có độc tính cao nhất được biết trong khoa học cho đến nay.
Trong khi đó, bụi phát sinh từ các ống khói nhà máy liên hợp sản xuất thép có tính chất là bụi lơ lửng (SPM), trong đó hàm chứa rất nhiều các kim loại nặng độc hại khác nhau như asen, thủy ngân, cadmi, chì, niken, crôm, kẽm, mangan… Vậy thì, dioxin/furan độc hại như thế, sao chỉ yêu cầu áp dụng từ ngày 1-1-2017? Bụi lơ lửng phức tạp với nhiều kim loại nặng độc hại như thế, dựa vào đâu để cho phép thải với nồng độ quá cao so với tiêu chuẩn quốc tế?
Ngoài ra, hiện nay giấy phép xả thải chỉ mới được áp dụng cho nước thải và chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại, còn giấy phép xả thải cho khí thải chỉ được áp dụng sau ngày 1-1-2018, theo quy định trong Nghị định số 38/2015/NĐ-CP. Với nguy cơ ô nhiễm do khí thải của Formosa Hà Tĩnh như hiện nay, rõ ràng không có lý do gì phải trì hoãn việc áp dụng giấy phép xả thải cho khí thải đến sau ngày 1-1-2018. Việc áp dụng giấy phép xả thải cho khí thải càng sớm càng tốt sẽ góp phần ngăn ngừa thảm họa môi trường do ô nhiễm không khí từ Formosa Hà Tĩnh có thể gây ra cho đồng bào miền Trung.
Kiểm soát ô nhiễm ở Formosa, cần đầu tư 1 tỉ đô la Mỹ!
Theo báo cáo nghiên cứu “Modelling and Analysis of Environmental Pollution in an integrated steel plant” (Mô hình hóa và phân tích ô nhiễm môi trường của một nhà máy liên hợp gang thép) do Giáo sư K. Vizayakumar đến từ Indian Institute of Technology (Viện Công nghệ Ấn Độ) thực hiện năm 2001, thống kê cho thấy để các hệ thống kiểm soát ô nhiễm trong các dự án liên hợp gang thép hoạt động thực sự hiệu quả, chi phí đầu tư cho các hệ thống này chiếm đến 10% tổng vốn đầu tư dự án. Nghĩa là với quy mô đầu tư 10 tỉ đô la Mỹ của dự án Formosa Hà Tĩnh, chi phí để đầu tư cho các hệ thống xử lý khí thải, xử lý nước thải và quản lý chất thải rắn tại đây cần đến 1 tỉ đô la Mỹ.
Trong khi đó, hệ thống xử lý nước thải 45.000 mét khối/ngày mà Formosa tự cho là hiện đại chỉ tốn có 45 triệu đô la Mỹ, chưa bằng 1/22 con số 1 tỉ đô la Mỹ nhu cầu đầu tư ở trên. Vậy liệu rằng Formosa có dành đến 955 triệu đô la Mỹ còn lại để đầu tư vào hệ thống xử lý khí thải và quản lý chất thải rắn, để đảm bảo tuân thủ về môi trường theo các chuẩn mực quốc tế? Hay “nếu để tiêu chuẩn cao sẽ khó khả thi nên phải hạ thấp hơn chuẩn bình thường để ngành đó tồn tại, phát triển”, nên Formosa đã và sẽ còn tiếp tục lợi dụng để rồi môi trường của Việt Nam sẽ bị ô nhiễm, người dân của Việt Nam sẽ còn tiếp tục bị trả giá?
Chỉ có Bộ TN-MT với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước trực tiếp và cao nhất trong Chính phủ về các lĩnh vực môi trường, tài nguyên nước, biến đổi khí hậu… mới có thể trả lời những câu hỏi đó.
<div id="jp-post-flair" class="sharedaddy sd-like-enabled sd-sharing-enabled">
<div class="sharedaddy sd-sharing-enabled">
<div class="robots-nocontent sd-block sd-social sd-social-icon-text sd-sharing">
<h3 class="sd-title">Chia sẻ:</h3>
</div>
</div>
<div class="sharedaddy sd-block sd-like jetpack-likes-widget-wrapper jetpack-likes-widget-unloaded" id="like-post-wrapper-60865050-33484-577ebb9ba841b" data-src="//widgets.wp.com/likes/#blog_id=60865050&post_id=33484&origin=thanhnientudo.wordpress.com&obj_id=60865050-33484-577ebb9ba841b" data-name="like-post-frame-60865050-33484-577ebb9ba841b">
<h3 class="sd-title">Like this:</h3>
<div class="likes-widget-placeholder post-likes-widget-placeholder">Like Đang tải...</div>
</div>
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

HÃY ĐÓNG CỬA FORMOSA VÀ BỎ TÙ NHỮNG KẺ CÕNG RẮN VÀO NHÀ:

Lượng các chất ô nhiễm mà Formosa Hà Tĩnh sẽ thải ra môi trường là những con số khủng khiếp: khí thải (gần 36 triệu tấn/năm), nước thải (tr...

Nguyên nhân thực sự khiến khủng long tuyệt chủng

Đợt nóng lên toàn cầu gây ra vụ phun trào núi lửa dữ dội ở Ấn Độ vào 68,7 triệu năm trước đã làm suy yếu loài khủng long và khiến chúng dễ bị tuyệt chủng do thiên thạch rơi.
<div readability="48">
Đó là điều được rút ra theo bài báo công bố trên tạp chí Nature Communications. Các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng thuyết phục của thuyết "đòn tấn công kép" hủy diệt loài khủng long - đó là loạt các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn, theo sau là cú đánh của thiên thạch khổng lồ.
<div id="post-media-241962">
<div><img alt="Nguyen-nhan-thuc-su-khien-khung-long-tuyet-chung_1" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/07/550x500/nguyen-nhan-thuc-su-khien-khung-long-tuyet-chung-1-bb-baaacVALAd.jpg" /> Một bộ xương khủng long.</div>
</div>
"Chúng tôi đã xác minh được rằng sự tuyệt chủng hàng loạt động vật vào cuối kỷ Phấn Trắng là do sự kết hợp của hoạt động núi lửa và sự sụp đổ thiên thạch, trong đó gây ra một kiều 'đòn tấn công kép' vào lũ khủng long", chuyên gia Sierra Petersen từ Đại học Tổng hợp bang Michigan tại Ann Arbor (Mỹ) nhận định.
Điều này đã khiến bầu khí quyển phải nhận vô số các hợp chất dễ bay hơi nguy hiểm, bắt đầu 250.000 năm trước vụ rơi thiên thạch Chicxulub và kéo dài nửa triệu năm sau đó.
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Nguyên nhân thực sự khiến khủng long tuyệt chủng

Đợt nóng lên toàn cầu gây ra vụ phun trào núi lửa dữ dội ở Ấn Độ vào 68,7 triệu năm trước đã làm suy yếu loài khủng long và khiến chúng dễ b...

Giải mã thảm họa thiên nhiên bí ẩn nhất thế kỷ XX

Thảm họa đó xảy ra ở Cameroon và khiến các nhà khoa học đau đầu suốt một thời gian dài. Khi những bí mật được làm sáng tỏ, họ đã phải dốc sức để ngăn chặn thảm họa giết chết 1.700 người cách đây 30 nă
<div readability="224">
Cái chết bí ẩn
Sáng ngày 22-8-1986, một người đàn ông đi xe đạp từ làng Wum ở Cameroon tới làng Nyos. Trên đường đi, anh nhìn thấy một con linh dương nằm chết bên vệ đường. Anh buộc con linh dương lên xe đạp và tiếp tục đi. Một đoạn sau, anh lại thấy hai con chuột chết, rồi một con chó chết và nhiều động vật chết khác. Anh tự hỏi liệu có phải chúng chết do bị sét đánh.
Anh đi tiếp để hỏi xem có ai biết tại sao các con vật lại lăn ra chết không. Tuy nhiên, khi tới các khu nhà, anh choáng váng khi thấy xác người nằm khắp nơi. Không thấy một ai còn sống. Quá hoảng sợ, anh bỏ xe đạp, chạy một mạch về làng Wum.
<div id="post-media-241932">
<div><img alt="thảm họa thiên nhiên (3)" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/07/550x500/tham-hoa-thien-nhien-3-bb-baaaduw3zE.jpg" /> Hồ Nyos.</div>
</div>
Khi về tới làng, những người còn sống sót ở làng Nyos và các làng gần đó đã tập trung cả ở đây. Nhiều người kể lại rằng họ nghe thấy tiếng nổ hoặc tiếng động lớn tương tự ở đằng xa, rồi một mùi lạ xộc đến khiến họ ngất đi tới 36 tiếng. Tỉnh lại thì thấy mọi người xung quanh đều chết hết.
Wum là khu làng hẻo lánh ở Cameroon và phải mất hai ngày đội y tế mới tới nơi sau khi giới chức địa phương cấp báo về sự cố kỳ lạ. Thảm họa kinh khủng hơn rất nhiều so với những gì mà đội y tế có thể hình dung. Qua một đêm, một thứ gì đó đã giết chết gần 1.800 người, 3.000 gia súc và vô số động vật hoang dã, chim chóc, côn trùng trong bán kính vài kilomet. Những người còn sống đã tháo chạy khỏi làng, trốn trong rừng. Thứ đã giết chết bằng đấy người dường như đã biến mất không dấu vết một cách nhanh chóng như khi nó xuất hiện.
Lần tìm manh mối
Khi thông tin về thảm họa được thế giới biết tới, các nhà khoa học Pháp, Mỹ và một số quốc gia đã tới hỗ trợ giới khoa học Cameroon để tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra. Thi thể nạn nhân không cho biết thêm được điều gì. Không có dấu hiệu chảy máu, tổn thương thể xác hay bệnh tật, không có dấu hiệu phơi nhiễm phóng xạ, vũ khí hóa học hay khí độc. Không có dấu hiệu nạn nhân đau đớn khi chết! Họ chỉ ngất lịm đi và chết.
<div id="post-media-241931">
<div><img alt="thảm họa thiên nhiên (2)" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/07/550x500/tham-hoa-thien-nhien-2-bb-baaabXtspa.jpg" /> Gia súc chết ngạt khí CO2.</div>
</div>
Một trong những manh mối quan trọng đầu tiên là sự phân bố nạn nhân trong vòng 20km quanh hồ Nyos - hồ mà nhiều bộ lạc địa phương coi là "hồ xấu". Truyền thuyết kể rằng cách đây rất lâu, linh hồn quỷ dữ đã thoát ra từ hồ và giết tất cả mọi người sống trong làng ở gần mép nước.
Số nạn nhân và tỷ lệ thương vong tăng dần khi các nhà khoa học tiến gần hơn tới hồ Nyos. Ở các làng ngoài, nhiều người, đặc biệt là người ở trong nhà, vẫn còn sống. Còn ở Nyos, làng cách hồ hơn 3km và là làng gần hồ nhất, chỉ có 6 trên tổng số 800 dân còn sống. Hồ Nyos là bằng chứng lớn nhất và lạ lùng nhất. Màu nước vốn trong xanh nay đã đỏ và đục ngầu.
Hồ Nyos rộng chừng 2,5km2 và chỗ sâu nhất là 210m. Nyos vốn là một hồ hình thành trên miệng núi lửa đã tắt. Có thể một vụ phun trào khí độc là thủ phạm gây ra những cái chết bí ẩn kia. Giả thiết này có vẻ thuyết phục nhưng lại có một điểm yếu. Một vụ phun trào có khả năng phát đủ khí độc để giết nhiều người trên một khu vực rộng lớn chắc chắn sẽ rất mạnh và gây ra một loạt hoạt động địa chấn. Tuy nhiên, không thấy có động đất trong thời gian đó. Khi kiểm tra thông tin từ một trạm đo đạc địa chấn cách đó hơn 200 km, các nhà khoa học cũng không phát hiện ra hoạt động bất thường tối 21-8.
Trong các ngôi làng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, mọi hoạt động trước khi sự cố xảy ra vẫn bình thường. Nhưng các nhà khoa học phát hiện thêm một bí ẩn: đèn dầu trong các ngôi nhà đều tắt ngóm, ngay cả những chiếc đèn còn nhiều dầu.
Họ bắt đầu kiểm tra mẫu nước lấy từ hồ Nyos ở nhiều độ sâu khác nhau. Màu đỏ trên bề mặt hồ hóa ra là sắt vốn chỉ có ở dưới đáy hồ. Số cặn sắt này đã bị cái gì đó khuấy lên và lơ lửng trên bề mặt hồ? Màu đỏ là do chúng tiếp xúc với ôxy. Nồng độ CO2 trong nước cũng cao bất thường.
Mẫu nước lấy ở độ sâu 15m chứa nhiều CO2 đến mức khi được đưa lên khỏi mặt nước, CO2 tạo thành bong bóng như ai đó vừa mở nắp một lon soda. Khi lấy mẫu nước ở tầng nước càng sâu thì nồng độ CO2 càng cao. Ở độ 182m, nồng độ CO2 cao đến mức khi các nhà khoa học tìm cách đưa mẫu nước lên khỏi mặt hồ, vật đựng nước đã nổ vì áp suất của khí. Họ buộc phải dùng vật đựng điều áp mới mang được mẫu nước lên. Họ ngạc nhiên khi thấy số lượng CO2 hòa tan cao gấp 5 lần so với lượng nước.
Khi xâu chuỗi các bằng chứng lại, các nhà khoa học hình thành một giả thiết xoay quanh lượng CO2 lớn trong hồ Nyos. Miệng núi lửa tạo thành hồ Nyos đã ngừng hoạt động từ lâu nhưng lò mácma nuôi dưỡng núi lửa vẫn hoạt động sâu dưới bề mặt lớp vỏ trái đất. Lò này vẫn nhả khí CO2, không chỉ vào hồ Nyos mà còn ra môi trường xung quanh. Trong thực tế, ở Cameroon thường có hiện tượng ếch nhái và các động vật nhỏ bị chết ngạt trong các "hố" CO2 hình thành ở khu vực thấp. CO2 nặng hơn không khí và có thể tụ tập thành "hố" ở khu vực thấp cho đến khi bị gió thổi đi.
Tuy nhiên, không riêng gì hồ Nyos, hồ nào cũng có CO2. Điều khác là CO2 dường như không nổi bong bóng lên mặt hồ và tan vào không khí mà lại tích tụ dưới đáy hồ. Hồ Nyos là một trong những hồ tĩnh lặng nhất thế giới. Xung quanh hồ có các đồi núi cao bao quanh, chắn gió và khiến nhiệt độ ở bề mặt và đáy hồ chênh nhau bất thường.
Khi lớp nước ở đáy hồ bão hòa với CO2, khí này bị đẩy lên trên và bắt đầu thoát ra khỏi mặt nước khi có xáo động dù nhỏ. Khi bắt đầu nổi lên, CO2 có thể gây hiệu ứng ống khói, kích hoạt phản ứng dây chuyền, khiến hồ nước phun CO2 tích tụ dưới đáy hồ hàng chục năm qua. Thông thường không khí có 0,05% CO2. Khi CO2 lên tới tỷ lệ 10%, nó có thể gây chết người. Tỷ lệ 5% đã có thể làm tắt lửa.
Phòng ngừa thảm họa
Nhiều tháng sau thảm họa ở hồ Nyos, các nhà khoa học tiếp tục giám sát lượng CO2 của hồ. Khi nồng độ CO2 bắt đầu tăng trở lại, họ kết luận rằng giả thiết của mình là đúng. Họ cũng ước lượng được lượng CO2 đã thoát ra khỏi hồ ngày 22-8. Trước đó, người dân sống trên đồi cao đã nhìn thấy hồ sủi bong bóng một cách kỳ lạ ngày 17, tạo ra một đám mây mù hình thành trên bề mặt hồ.
<div id="post-media-241930">
<div><img alt="thảm họa thiên nhiên (1)" class="bbmedia" src="http://media.tintuc.vn/uploads/medias/2016/07/07/550x500/tham-hoa-thien-nhien-1-bb-baaadrXIn6.jpg" /> Chiếc ống dẫn CO2 từ đáy hồ lên.</div>
</div>
Ngày 22-8, hồ bắt đầu nổ. Nước và khí phụt lên hàng chục mét trong không trung. Lượng CO2 trong hồ nhiều đến mức sau khi được giải phóng ra ngoài, mực nước trong hồ đã giảm gần một mét! Tính toán sự thay đổi mực nước cho thấy hồ đã giải phóng 1,2km³ khối CO2, đủ để lấp đầy 10 sân bóng đá trong vòng 20 giây!
Trâu bò gặm cỏ ở vị trí cao hơn hồ cả trăm mét cũng chết. Điều đó cho thấy CO2 trong hồ đã bốc lên cao tới mức độ đó trước khi hạ xuống mặt hồ. Sau đó, lớp khí này di chuyển với tốc độ 72 km/h. Đối với những người sống trong các làng gần hồ nhất, cái chết là gần như không thể tránh khỏi. Một số ít người bên sườn đồi còn đủ ý thức để chạy lên vùng đất cao hơn và thoát chết. Một người nhìn thấy hàng xóm đổ gục xuống đã nhanh chóng nhảy lên xe máy vào lao đi chạy trốn luồng khí đang tràn đến.
Với những người ở xa hồ, khi nghe thấy tiếng nổ, những ai tò mò ra ngoài xem chuyện gì đang xảy ra đều hít phải khí và chết ngay trên bậc cửa. Những người ở trong nhà có cửa đóng kín có cơ hội sống sót. Cũng có trường hợp khí CO2 len lỏi vào các khe để vào trong nhà nhưng chỉ giết chết ai đang ở tư thế nằm, còn với người đứng thì không chết vì đầu cao hơn vị trí khí bay.
Thảm họa ở hồ Nyos mới là sự cố thứ 2 xảy ra trong lịch sử. Vụ tương tự xảy ra năm 1984 ở hồ Monoun cũng ở Cameroon là lần đầu tiên nhưng thương vong ít nên không ai để ý. Ngày nay, giới khoa học cho rằng chỉ có ba hồ trên thế giới là Nyos, Monoun ở Cameroon và Kivu ở biên giới Congo-Rwanda là tích tụ đủ lượng CO2 hòa tan ở tầng nước sâu để có thể gây chết người nếu bốc lên.
Mất khoảng một năm để tìm ra chuyện gì đã xảy ra tại Nyos. Khi hồ Nyos bắt đầu tích tụ CO2 lần nữa, Chính phủ Cameroon đã sơ tán toàn bộ các làng trong bán kính 12km quanh hồ và san phẳng khu vực này để ngăn người dân trở lại cho đến khi tìm ra cách làm cho hồ Nyos trở nên an toàn.
Các nhà khoa học mất 10 năm nữa để tìm ra cách làm cho hồ thoát khí CO2 an toàn trước khi lại có một thảm họa tương tự xảy ra. Họ đã nhất trí kế hoạch thả một ống có đường kính 13cm xuống độ sâu 182m, ngay trên đáy hồ. Sau đó, khi nước ở đáy hồ được bơm lên đỉnh ống, CO2 thoát ra trên đầu ống, bắn nước và khí lên cao tới 45m. Hiệu ứng ống khói sẽ kích hoạt phản ứng liên tục cho đến khi CO2 bốc hết. Ống đầu tiên được lắp đặt và thử nghiệm năm 1995 và sau khi thấy hoạt động an toàn, người ta đã lắp một ống cố định năm 2001.
Mùa thu năm 2006, chiếc ống vẫn hoạt động và đưa gần 20 triệu mét khối CO2 vào không khí mỗi năm. Lượng này nhiều hơn lượng CO2 vào hồ trong cùng một khoảng thời gian. Trong giai đoạn từ năm 2001 đến 2006, lượng CO2 trong hồ Nyos đã giảm 13%. Các nhà khoa học cho rằng mức giảm này là quá ít. Hồ vẫn chứa một lượng CO2 nhiều hơn lượng đã bốc lên trong thảm họa năm 1986.
Một điều đáng lo nữa là con đập tự nhiên ở phía bắc hồ Nyos đang bị xói mòn và có thể sập trong 5 năm. Nếu đập vỡ, thảm họa năm 1986 sẽ chưa là gì. 50 triệu mét khối nước có thể tràn ra từ hồ, nhấn chìm tới 10.000 người khi nó tràn qua các thung lũng bên dưới. Thảm họa vỡ đập mới chỉ là bắt đầu. Khi hồ mất đi một lượng nước lớn như vậy, mực nước có thể giảm tới 40m. Áp lực nước giữ CO2 ở lại đáy hồ sẽ không còn và sẽ lại gây ra một đợt phụt khí CO2 kinh hoàng hơn vụ năm 1986.
Cuối cùng, giải pháp mà giới khoa học gấp rút thực hiện trong 4 năm là vừa gia cố đập tự nhiên bằng bê tông vừa lắp thêm 4 ống hút nữa để giảm lượng CO2 về mức an toàn.
</div>
<a href="https://blockads.fivefilters.org">Let's block ads!</a> <a href="https://github.com/fivefilters/block-ads/wiki/There-are-no-acceptable-ads">(Why?)</a>

Giải mã thảm họa thiên nhiên bí ẩn nhất thế kỷ XX

Thảm họa đó xảy ra ở Cameroon và khiến các nhà khoa học đau đầu suốt một thời gian dài. Khi những bí mật được làm sáng tỏ, họ đã phải dốc sứ...