Cái chết là không thể tránh khỏi, nhưng chúng ta có thể dự đoán trước? Một số nhà nghiên cứu nghĩ rằng câu trả lời là có, thông qua giai đoạn được họ đặt tên là "vòng xoáy tử thần".
Theo các nhà khoa học, thí nghiệm với ruồi giấm đã tiết lộ một giai đoạn mới và khác biệt trong một vòng đời. Giai đoạn này báo hiệu về thời điểm cái chết tới gần.
Thí nghiệm ở ruồi giấm
Các nhà sinh học chia cuộc sống thành 3 giai đoạn: phát triển, lão hóa và cuối đời. Nhưng một số nhà nghiên cho rằng có một giai đoạn thứ tư ngay trước khi cuộc đời kết thúc và đặt tên nó là "vòng xoáy tử thần". Con người cũng có thể trải qua giai đoạn này.
Laurence Mueller, trưởng khoa Sinh thái học và Tiến hóa Sinh học tại Đại học California ở Irvine (Mỹ) và đồng nghiệp Michael Rose đã bắt tay vào thí nghiệm trên loài ruồi giấm, loài có gene gây bệnh giống con người tới 75%, để chứng minh nhận định trên.
“Chúng tôi đặt 2.828 con cái vào một lọ nhỏ với hai con đực. Mỗi ngày, chúng tôi chuyển một con cái sang lọ mới và đếm xem bao nhiêu trứng còn sót lại trong lọ cũ. Chúng tôi làm điều này liên tục cho tới khi tất cả chúng đều chết”, BBC dẫn lời ông Muelle cho hay.
Theo Mueller, khi so sánh những con ruồi cái sắp chết và những con cùng tuổi, sẽ thấy khả năng sinh sản của những con cận kề cái chết thấp hơn số còn lại. Nói một cách đơn giản, tỷ lệ sinh sản ở ruồi cái hay số lượng trứng mỗi ngày giảm mạnh trong hai tuần trước khi nó chết. Đó chính là giai đoạn “vòng xoáy tử thần”. Các nhà khoa tin rằng đây là một phần của quá trình chết được lập trình sẵn bởi di truyền.
Các nhà khoa học thí nghiệm trên ruồi giấm, loài có gene gây bệnh giống con người tới 75%, để chứng mình giai đoạn "vòng xoáy tử thần" ngay trước khi vòng đời kết thúc. Ảnh: BBC
Trong một báo cáo đăng trên tạp chí Gerontology năm 2015, các nhà nghiên cứu nhận thấy ngày ruồi cái ngừng đẻ trứng là một yếu tố quan trọng dự báo cái chết. Các chỉ số về khả năng sinh sản bắt đầu giảm khoảng 10 ngày trước khi ruồi giấm cái ngừng đẻ trứng. Nhóm nghiên cứu cho rằng mọi yếu tố dẫn tới cái chết của ruồi cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản trong những ngày cuối đời của chúng.
Hai nhà nghiên cứu và các đồng nghiệp thậm chí còn phát hiện ra rằng, có thể dự đoán xem một con ruồi sẽ chết vào một ngày đặc biệt chỉ bằng cách nhìn vào cách sinh sản của nó 3 ngày trước khi chết, và bỏ qua các dữ liệu khác gồm vòng đời. "Chúng tôi đã dự đoán chính xác khoảng 80%", Mueller nói.
Mueller nhận định, thời gian suy giảm khả năng sinh sản ở ruồi giấm phù hợp với ước tính trước đó về thời lượng diễn ra "vòng xoáy tử thần". So với tuổi thọ trung bình của ruồi giấm, 10 ngày chính là 1/3 vòng đời của chúng.
Còn theo nghiên cứu từ năm 2002 trên ruồi giấm Địa Trung Hải cho thấy 97% ruồi đực bắt đầu nằm ngửa bụng khoảng 16 ngày trước khi chết.
Gần đây nhất, Mueller và Rose thu thập các dữ liệu từ những thí nghiệm về tuổi thọ và khả năng sinh sản của ruồi giấm từ các nhà nghiên cứu làm việc độc lập tại 4 phòng thí nghiệm khác nhau. Một lần nữa, các số liệu cho thấy có sự hiện diện của giai đoạn “vòng xoáy tử thần”, theo Mueller.
“Vòng xoáy tử thần” ở con người
Nhiều học giả hy vọng nghiên cứu “vòng xoáy tử thần” ở ruồi giấm và các sinh vật khác có thể cho biết nhiều hơn về sự suy yếu trước khi chết của con người trong tương lai.
Trong báo cáo tổng hợp, Mueller và đồng nghiệp trích dẫn một nghiên cứu từ năm 2008 được công bố trong Tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Quốc gia Mỹ đưa ra bằng chứng về "vòng xoáy tử thần" đối với con người. Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu phân tích dữ liệu thu thập được về khả năng thể chất và nhận thức của 2.262 người Đan Mạch thuộc độ tuổi 92-100 từ năm 1998 đến 2005.
Họ nhận thấy điểm đánh giá thể chất và nhận thức của các cá nhân chết trong vòng hai năm đầu tiến hành nghiên cứu thấp hơn đáng kể so với điểm số của những người còn sống tới năm 2005. Các đánh giá bao gồm đo sức nắm của tay, khả năng hoàn thành hoạt động hàng ngày (như sử dụng nhà vệ sinh và ăn uống) và các bài kiểm tra giúp đánh giá suy giảm nhận thức, theo tờ Livescience.
“Vòng xoáy tử thần” ở người có thể là lý do chúng ta thường thấy sự gia tăng rõ rệt các hạn chế về thể chất ngay trước khi chết. Ảnh minh họa
Nhà nghiên cứu Mueller cho rằng, "vòng xoáy tử thần” ở người về cơ bản có thể là lý do chúng ta thường thấy sự gia tăng rõ rệt các hạn chế về thể chất ngay trước khi người nào đó chết. Do nghiên cứu trên con người gây nhiều tranh cãi vì lý do đạo đức và sinh học, thí nghiệm kiểm chứng về giai đoạn "vòng xoáy tử thần” ở các sinh vật khác có thể mở ra nhiều gợi ý.
Theo Mueller, bước tiếp theo trong nghiên cứu này có thể là nhân giống ruồi một cách có chọn lọc để tạo ra các nhóm đối tượng trải qua “vòng xoáy tử thần” với thời lượng khác nhau. "Sau khi tạo ra các quần thể mang gene khác nhau theo cách đó, bạn có thể tìm hiểu những gene nào cần thay đổi để giảm thời lượng của vòng xoáy tử thần", Mueller nói.
Bằng cách đó, các nhà nghiên cứu có thể tìm trong hệ gene của con người các dấu hiệu di truyền tương tự, do con người có hệ gene tương đối giống ruồi giấm.
Mueller cho biết mục đích nghiên cứu không phải là ngăn chặn hoặc thậm chí trì hoãn cái chết. Thay vào đó, ông coi đây là một cách để cải thiện chất lượng cuộc sống của con người lúc cuối đời, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. "Dù không thể thay đổi thời điểm bạn chết, chúng tôi muốn bạn có thể sống bình thường cho đến những giây phút cuối cùng", Mueller chia sẻ.
Không ai biết trước được thời gian và lý do nào khiến mình phải từ biệt thế gian và bước vào một thế giới khác. Tuy nhiên, một số người có thể thấy được cái chết của bản thân mình đang đến gần. Về góc độ khoa học, điều này được lý giải ra sao? Trên thế giới từng ghi nhận những trường hợp nào linh cảm chính xác thời điểm bản thân lìa cõi đời? Hay liệu có thiết bị công nghệ nào dự báo được cái chết của con người hay không?
Tất cả câu hỏi trên sẽ có lời giải đáp trên Tin tức (http://tintuc.vn) vào 20h mỗi tối.
Mời quý độc giả đón đọc!
|